ارزیابی برگردان آیه «اقرأ باسم ربک» (علق، 1) در ترجمه¬های فارسی، انگلیسی و ترکی استانبولی
چکیده
ترجمه قرآن کریم، راهی برای ایجاد ارتباط با قرآن کریم است و از این رو تحلیل و نقد ترجمه های قرآن کریم، امری ضروری است. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی انجام شده است، ترجمه های فارسی، انگلیسی و ترکی استانبولی ارائه شده از عبارت «اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّك» بررسی شده و نهایتاً به این نتیجه دست یافته ایم که در ترجمه‌ها، خواه در ترجمه واژگان آیه و خواه در متعلق‌یابی برای فعل «اقرأ» نارسایی هایی وجود دارد. علاوه براین، با در نظر گرفتن نکاتی مربوط به تناسب آیات سوره، دیدگاه پیشنهادی در ترجمه ارائه شده است. چنان که در زبان فارسی عبارت: «[نمازت را] به [یاری حقیقتِ] نام سرورت بخوان»، در زبان انگلیسی عبارت: «(Pray) for your God» و در زبان ترکی استانبولی عبارت: «(Namazını) Tanrı’n için kıl» مطلوب است.
واژه های راهنما: اسم، اقرأ، ترجمه انگلیسی قرآن، ترجمه ترکی قرآن، ترجمه فارسی قرآن، ربّ، سوره علق
مراجع
قرآن کریم.
ابن¬بابویه، محمدبن¬علی (1413ق). من لایحضره الفقیه. به تصحیح علی اکبر غفاری. چاپ دوم. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابوحیان، محمدبن¬یوسف (1407ق). تفسیر النهر الماد من¬ البحر المحیط. چاپ نخست. بیروت: دارالجنان.
ابوعبیده، معمربن¬مثنی (1381ق). مجازالقرآن. به تحقیق: فؤاد سزگین. چاپ نخست. قاهره: مکتبه¬الخانجی.
آدینه¬وند لرستانی، محمدرضا (1377ش). کلمه الله العلیا. (نرم¬افزار جامع التفاسیر نور) چاپ نخست. تهران: اسوه.
آیتی، عبدالمحمد (1374ش). ترجمه قرآن. (نرم¬افزار جامع التفاسیر نور) چاپ چهارم. تهران: صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران، انتشارات سروش.
بخاری، محمدبن¬اسماعیل (1407ق). الصحیح. بیروت: دارالقلم.
جانی¬پور، محمد. ایزدی، مهدی (1392ش). «جستاری در تبارشناسی ماده «قرأ» در ساخت واژه «قرآن».» دوفصلنامه پژوهش¬های زبانشناختی قرآن. دوره 2. شماره 2. صص. 40–21.
چلیک، قدری (بی¬تا). ترجمه قرآن. (ترکی استانبولی-چلیک) (نرم¬افزار جامع التفاسیر نور) بی.¬جا.، بی.¬نا.
خسروانی، علیرضا (1390ق). تفسیر خسروی. به تحقیق: محمدباقر بهبودی. چاپ نخست. تهران: کتابفروشی اسلامیه.
خوانین¬زاده، محمدعلی (1394ش). «معناشناسی تاریخی واژه «ربّ».» دوفصلنامه پژوهش¬های زبانشناختی قرآن. سال چهارم. شماره 2. صص. 120–77.
زمخشری (1407ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزيل و عيون الأقاويل فى وجوه التأويل. مصحح: مصطفی حسین احمد. چاپ سوم. بیروت: دار الکتاب العربی.
سراج، رضا (1390ق). ترجمه قرآن. (نرم¬افزار جامع التفاسیر نور) چاپ نخست. تهران: سازمان چاپ دانشگاه.
سلطانی، مصطفی (1380ش). «بررسی احادیث آغاز وحی.» علوم حدیث. شماره 20، صص. 2–37.
سمرقندی، نصربن محمد (1416ق). تفسیر السمرقندی المسمی بحرالعلوم. مصحح: عمر عمروی. چاپ نخست. بیروت: دار الفکر.
صدرالمتألهین، صدرالدین محمد شیرازی (1383ش). شرح اصول کافی. چاپ نخست. تهران: مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی.
صفارزاده، طاهره. (1380ش). ترجمه قرآن، (نرم¬افزار جامع التفاسیر نور) تهران: مؤسسه فرهنگی جهان رایانه کوثر، چاپ دوم.
طباطبایی، محمدحسین (1390ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
طبرانی، سلیمان¬بن احمد. (2008م). التفسير الكبير: تفسير القرآن العظيم. چاپ نخست. اردن: دار الکتاب الثقافی.
طبرسی، فضل¬بن¬حسن (1372ش). مجمع¬البیان فی تفسیر القران. به تصحیح: فضل¬الله یزدی طباطبایی و هاشم رسولی. چاپ سوم. تهران: ناصرخسرو.
طوسی، محمدبن¬حسن (بی¬تا). التبیان فی تفسیر القرآن. به تصحیح: احمد حبیت عاملی. چاپ نخست. بیروت: داراحیاءالتراث¬العربی.
فخررازی، محمدبن¬عمر (1420ق). التفسیر الکبیر (مفاتیح الغیب). چاپ سوم. بیروت: داراحیاءالتراث¬العربی.
فقهی¬زاده، عبدالهادی (1393ش). پژوهشی در نظم قرآن (مبانی تاریخی و مسائل علم تناسب تحلیل علل پراکنده¬نمایی و عدم تفکیک موضوعی در قرآن). چاپ نخست. تهران: انتشارات سخن.
فولادوند، محمدمهدی (1418ق). ترجمه قرآن. به تحقیق: هیئت علمی دارالقرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی) (نرم¬افزار جامع التفاسیر نور). چاپ سوم. تهران: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
کلینی. محمدبن¬یعقوب (1407ق). الکافی. به تصحیح علی¬اکبر غفاری و محمد آخوندی. چاپ چهارم. تهران: دار الکتب الاسلاميه.
گلپنارلی، عبدالباقی (1982م). ترجمه قرآن. (ترکی استانبولی-گلپنارلی) (نرم¬افزار جامع التفاسیر نور). قم: انتشارات انصاریان.
میبدی، احمدبن¬محمد (1371ش). کشف¬الاسرار و عده¬الابرار (معروف به تفسیر خواجه عبدالله انصاری). به اهتمام: علی¬اصغر حکمت. چاپ پنجم. تهران: امیرکبیر.
نسفی، عمربن¬محمد (1376ش). تفسیر نسفی. به تصحیح عزیزالله جوینی. چاپ نخست. تهران: انتشارات صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران. انتشارات سروش.
هدایت، شهرام (1384ش). بررسی زبان¬شناختی واژه¬هایی از قرآن کریم. چاپ نخست. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
Arberry, A. J. (1955). The holy Koran. New York: The Macmillan Company.
Irving, T. B. (1985). The Qur'an: The first American version. Brattleboro, Vermont, United States: Amana Books.
Maulawi Sher, Ali (2015). The holy Quran with English translation. UK: Islam International Publications LTD. Present Edition (Royal Size).
Pickthall, Muhammad Marmaduke. (2011). Roman transliteration of the holy Qur'an. Lahore, Pakistan: Qudrat Ullah Co. Urdu Bazar.
Ross, Alexander (1980). The Alcoran of Mahomet. London: Printed Anno Dom 1649.
Rowad Translation Institution for Telecommunications & Information Technology (2020). Quran–translating.
Sale, George Gent, (1989). The Koran. London: Printed by C. Ackers.
Shakir, M. H. (1974). The holy Quran; Arabic text and English translation. Tehran: World Organization for Islamic Services (WOFIS).
Uri, Rubin, (1993). "Iqra’ bi-smi rabbika …! Some notes on the interpretation of Surat al-‘Alaq," Israel Oriental Studies 13, pp. 213–230.
Yusuf Ali, Abdullah (1990). The holy Qur-an, English translation of the meanings and Commentary.
Downloads
چاپ‌شده
Versions
- 2023-06-15 (2)
- 2023-06-15 (1)
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
DOR
مجوز
حق نشر 2023 Mousa Rahimi, Ali Sharifi, Hesam Emami Danaloo
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
