مترجم توانا و آگاهی نسبت به تغییرات، هنجارهای متداول و راهبردهای ترجمه

چکیده

این مقاله جنبه‌های عملی و راهکارهای اجرایی فرایند ترجمه را بررسی می‌کند یعنی مسائل و مشکلات واقعی که مترجم با آنها سر و کار دارد. برای این منظور و برای افزایش هرچه بیش‌تر خودآگاهی مترجمان و برآوردن انتظارات آنان در امر یادگیری مهارت‌ها و فنون کاربردی ترجمه، پژوهشگر بر آن شد که یک بررسی پیکره‌ای مقابله‌ای بر ترجمة یکی از مقولات دستوری به نام «عبارت مصدری» از زبان انگلیسی به فارسی انجام دهد و بر اساس تجزیه و تحلیل تغییرات (shift analysis)، هنجارهای متداول (norms) که معادل ترجمه‌ای عبارات مصدری انگلیسی در زبان هدف هستند کشف کند. در نتیجة این تحلیل، پژوهشگر توانست به چهار الگوی مختلف تعادلی متداول در زبان هدف دست یازد و بر اساس آنها، راهکارهایی را که مترجم در انجام این ترجمه به کار برده بود، مشخص نماید و سرانجام برای برجسته‌سازی تغییرات، هنجارهای متداول و راهبردهای ترجمه، به توصیف آنها پرداخت تا از این طریق توجه ترجمه‌آموزان، مترجمان آماتور و حتی مترجمان حرفه‌ای را هرچه بیشتر به این نوع مشخصه‌های عملیِ فرایند ترجمه جلب نماید تا آنان این گونه آگاهی‌ها را برای عملکرد آینده و تصمیم‌گیریهای بعدی خود در معادل‌یابی ترجمه مورد استفاده قرار دهند و بدین ترتیب توانایی و مهارت ترجمه‌ای خود را افزایش دهند.