صحت ترجمه از منظر زبانشناسی نقش¬گرا:

مطالعه موردی فراکارکردهای اندیشگانی در ترجمه انگلیسی قرآن کریم

چکیده

ویژگی‌های الهی و زیبایی‌شناختی قرآن کریم در کنار نظام پیچیده نحو، نگارش و معناشناسی زبان عربی، ترجمه آن به زبان‌های دیگر را به یک فرایند دشوار تبدیل کرده است. به دلیل برخی از ویژگی‌های خاص زبان عربی، قالب‌های سنتی ارزیابی ترجمه قابلیت بررسی همه جنبه­ های معنایی-نحوی صحت ترجمه متون قرآن را ندارند. بر همین اساس، مقاله حاضر تلاشی نوآورانه است تا با استفاده از یک قالب نظری استخراج‌شده از زبان­شناسی نظام­ مند نقش­گرای، برخی از ریزش­های نظام‌مند در ترجمه­ های انگلیسی قرآن کریم را بررسی کند. به همین منظور، با لحاظ نمونه گیری هدف‌دار از ترجمه‌های انگلیسی قرآن کریم در بافت بومی و بافت خارجی، ترجمه‌های انگلیسی قرائی و یوسف علی از سوره یوسف به صورت مقایسه‌ای تحلیل و زوال فراکارکردهای مربوط بررسی شد. تحلیل 111 آیه سوره یوسف نشان داد که در برخی از فرایندهای رابطه­ ای، مادی، ذهنی، وجودی و رفتاری، یک یا هر دو نمونه ترجمه بررسی‌شده با ریزش معناشناختی یا نحوی مواجه بوده است که عمدتاً به دلیل استخدام نامناسب لغوی یا دستوری بوده است. کشف این خطاها از طریق اغلب قالب‌های ارزیابی ترجمه ممکن نیست. بر همین اساس، این یافته‌ها دارای کاربردهای نظری و عملی برای محققان، مترجمان و زبان‌شناسان کاربردی است.