کاوی صدای مترجم در پانویس‌های ترجمه‌های عربی و فارسی کتاب «تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری»
چکیده
در مطالعات ترجمه، پیرامتن یکی از موضوعات جذاب و قابل بحثی است که اخیراً در مورد پانویس‌ها و یادداشت‌های مترجمان نمود گسترده‌ای یافته و باعث بروز مبحثی دیگر در متن به‌نام صدای مترجم گشته است. در این پژوهش تلاش می‌شود صدای مترجم در پانویس‌های ترجمه‌های عربی و فارسی کتاب «تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری» بررسی شود. این اثر توسط محمد عبدالهادی از انگلیسی به عربی ترجمه شد، سپس علیرضا ذکاوتی از روی ترجمۀ عربی، این اثر را به فارسی ترجمه کرد. هر دو مترجم پانویس‌های متعددی در طول ترجمه برای مخاطب ارائه نمودند که به‌نوعی بازتاب‌دهندۀ صدای آن‌ها در این اثر است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد دو مترجم با بهره‌گیری از راهبرد ترجمه و پژوهش و افزودن پانویس‌های جدید، اطلاعات مبسوطی را که نتیجۀ کاوش خود آنان در متون تاریخی بوده بر ترجمة خویش افزوده‌اند، با این تفاوت که بخش عمدۀ پانویس‌های ترجمۀ فارسی برگرفته از پانویس‌های ترجمة عربی است و به‌نوعی، صدای مترجم عربی برجسته‌تر از مترجم فارسی است.
کلمات راهنما:
آدام متز، ترجمه، «تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری»، پانویس، صدای مترجممراجع
بلوری، مزدک (1396). عاملیت مترجم در پانویس¬ها و یادداشت¬های مترجمان ادبی معاصر در ایران. جستارهای زبانی، 8(6)، 191-214.
قبادی، مطهره و شکریان، محمدجواد (1389). بررسی موضوع پیرامتن با تکیه بر سه‌گانة نیویورکی و ترجمه‌های فارسی و فرانسه. نقد زبان و ادبیات خارجی، 3(1)، 151-165.
متز، آدام (1364). تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری، ترجمه علیرضا ذکاوتی قراگوزلو، چ2. تهران: امیر کبیر.
متز، آدام (2016). الحضارة الإسلامية في القرن الرابع الهجري، ترجمة محمد عبدالهادي أبوريدة، ط5. بيروت: دار الکتاب العربي.
هاشمی میناباد، حسن (1395). پیرامتن در ترجمه و مقایسۀ پانویس‌های دو ترجمه از یک اثر تری ایگلتون. جهان کتاب، 331، 53–58.
Mez, A. (1922). Die renaissance des Islam. Carl Winters.
Mez, A. (1922). The renaissance of Islam, translated by Salahuddin Khodabakhsh and D. S. Margoliouth. Jubilee.
Schäffner, C. (2010). Norms of translation,’ in Y. Gambier & L. van Doorslaer (Eds.), Handbook of translation studies, John Benjamins, 235–244.
Tahir-Gürçağlar, Ş. (2011). ‘Paratexts,’ in Y. Gambier & L. van Doorslaer (Eds.), Handbook of translation studies, John Benjamins, 113–116.
Downloads
چاپ‌شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
DOR
مجوز
حق نشر 2025 Abdulbasit Arab Yousefabadi, Assistant Professor, English Department, University of Zabol, Zabol, Iran
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
