بررسی تأثیر ایدئولوژی جنسیتی مترجمان بر ترجمۀ رمان «من پیش از تو» اثر جوجو مویز بر اساس نظریۀ لیکاف (1990)
چکیده
حاضر به بررسی تأثیر جنسیت مترجمان بر ترجمۀ رمان من پیش از تو اثر جوجو مویز (2012) می‌پردازد. بدین منظور، بخش‌هایی از ترجمۀ مریم مفتاحی (1401) و محمد رضا کمالی (1402) انتخاب شده و تفاوت‌های ناشی از جنسیت مترجمان بر اساس نظریۀ لیکاف (1990) در رابطه با مؤلفه‌های زبان‌شناختی زبان زنانه، مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که مترجم زن از بار عاطفی و احساسی بیشتری در ترجمۀ خود استفاده کرده و تلاش نموده تا حد امکان به متن اصلی وفادار بماند. این درحالی است که، ترجمۀ مترجم مرد از لحاظ عاطفی خنثی‌تر و در برخی موارد فاقد ظرافت‌های زبانیِ مشهود در ترجمۀ مترجم زن بوده است. نکتۀ حائز اهمیت این است که حدود نیمی از جملات، نشان‌دهندۀ تفاوت‌های چشمگیری میان دو ترجمه هستند که می‌توان آن را متأثر از ایدئولوژی جنسیتی مترجمان دانست. بنابراین، می‌توان ادعا کرد که جنسیت مترجم می‌تواند به‌عنوان عاملی تأثیرگذار در انتخاب‌های زبانی و سبکی ترجمه عمل کند.
مراجع
اسدالله شریفی، م.، صفوی راه سهی، ز.، عظیمی فرد، ف.، و طاهری اسکویی، م. (1403). نقد ترجمه از منظر جنسیت مترجم با رویکرد تحلیل انتقادی گفتمان؛ مطالعه موردی رمان‌های سرگذشت ندیمه و ندای کوهستان. . پژوهش‌های زبان و ترجمه فارسی (فصلنامه مطالعات ترجمه و زبان)، 54 (2)، 1–24.
بهمنی مطلق، ی.، و مروی، ب. (1398). بررسی زبان زنانه و مردانه در رمان شب‌های تهران از منظر دستور زبان. نقد زبان و ادبیات خارجی (پژوهش‌های نقد ادبی و سبک شناسی)، 10(1)، 1–20.
تقدمی نوغانی، ز.، و عزتی، ا. (1395). بررسی ویژگی‌های زبان زنانه در مقایسه با زبان مردانه در ترجمه رمان. مطالعات زبان و ترجمه، 49(3)، 67–89.
جو جو مویز (1401). من پیش از تو (م. مفتاحی، مترجم). نشر آموت.
جو جو مویز (1402). من پیش از تو (م. کمالی، مترجم). انتشارات ندای معاصر.
شریفی¬فر، م.، و زند، ف. (1392). تأثیر زبان زنانه و نگرش‌های فرهنگی جنسیتی بر ترجمه. نقد ادبی، 6(23)، 119–142.
هادی‌پور، ه.، و بهرامی‌نظرآبادی، ن. (1396). زبان زنانه و ترجمه: مطالعه موردی «کاغذ دیواری». »پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی، ۷)۲(، ۵۸۹–۶۰۲.
Coates, J. (2014). Women, men and language: A sociolinguistic account of gender differences in language (3rd ed.). Routledge.
Downing, D. B., & Bazargan, S. (Eds.). (1991). Image and ideology in modern/ postmodern discourse. State University of New York Press.
Ferrari, P., & Pisana, A. (2020). Does the translator's gender influence the interpretation of a text? What happens when women translate classics? inTRAlinea, 22.
Freeden, M. (2003). Ideology: A very short introduction. Oxford University Press.
Holmes, J. (1995). Women, men and politeness. Longman.
Lakoff, R. (1975). Language and woman’s place. Harper & Row.
Lakoff, R. T. (1990). Talking power: The politics of language in our lives. Basic Books.
Lefevere, A. (1992). Translation, rewriting, and the manipulation of literary fame. Routledge.
Livia, A. (2003). One man in two is a woman: Linguistic approaches to gender in literary texts. In J. Holmes & M. Meyerhoff (Eds.), The handbook of language and gender (pp. 142–158). Blackwell.
Moyes, J. (2012). Me before you. Penguin Books.
Munday, J. (2022). Introducing translation studies: Theories and applications (4th ed.). Routledge.
Simon, S. (1996). Gender in translation: Cultural identity and the politics of transmission. Routledge.
Stockwell, P. (2002). Sociolinguistics: A resource book for students. Routledge.
Von Flotow, L. (1997). Translation and Gender: Translation in the Era of Feminism. St. Jerome.
Wodak, R. (Ed.). (1997). Gender and discourse. SAGE Publication.
Downloads
چاپ‌شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
DOR
مجوز
حق نشر 2025 Mahdi Dehghani Firouzabadi, Mahdi Ohadi, Mohammad Sadegh Kenevisi
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
