بررسی شیوه‌های سنجش و معیارهای ترجمه مورد استفاده در ارزیابی ترجمۀ دانشجویان ایرانی در کلاس‌های ترجمه

چکیده

یکی از دلایل نارضایتی دانشجویان از نمراتشان در امتحانات ترجمه به روش ارزشیابی ترجمه‌های آنها مربوط می‌شود. هرچند که سالهاست درس‌های ترجمه در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شوند (هم در دانشگاه آزاد اسلامی و هم در دانشگاه‌های دولتی)، تقریباً هیچ بررسی سازمان‌یافته‌ای در خصوص نوع آزمون‌های ترجمه و معیارهای ارزیابی ترجمۀ دانشجویان صورت نگرفته‌ است. مقالۀ حاضر در صدد است روش مدرسان ترجمه را برای ارزیابی ترجمه‌های دانشجویان مورد بررسی قرار دهد. از کسانی که در این تحقیق شرکت کردند در مورد روش ترجیحی آنها برای برگزاری آزمون و نیز معیارهایی که برای ارزیابی ترجمۀ دانشجویان به کار می‌برند سؤال شد. برای رسیدن به اهداف تحقیق، پرسشنامه‌ای با 22 پرسش در اختیار 36 مدرس ترجمه زن و مرد که در 9 دانشگاه مختلف ایران ترجمه تدریس می‌کردند قرار گرفت. نتایج حاصل از تحلیل داده‌ها نشان داد که در ارزیابی ترجمه‌های دانشجویان میان مدرسان ترجمه اتفاق نظر وجود دارد. تقریباً تمام مدرسان از سؤالات تشریحی در آزمونهای ترجمه استفاده می‌کردند. این مدرسان همچنین خاطرنشان کردند که به نکات دستوری، معادل‌یابی واژگانی، ژانر، سیاق و تبدیلها در ارزیابی ترجمۀ دانشجویان توجه داشته‌اند. نتایج این پژوهش می‌تواند برای دانشجویان و مدرسان ترجمه سودمند واقع شود؛ دانشجویان در صورتی که از معیارهای ارزیابی ترجمه‌ آگاه باشند می‌توانند کیفیت ترجمه‌هاشان را ارتقا بخشند. آن دسته از مدرسان ترجمه که در تدریس و ارزشیابی ترجمه تجربۀ چندانی ندارند نیز می‌توانند برای بهتر انجام دادن این وظایف از نتایج این تحقیق بهره‌مند گردند.