واکاوی ترجمۀ نیکلسون از اصطلاحات مثنوی: مطالعه‌ای در چارچوب نظری جولیان هاوس

چکیده

يکی از مطرح‌ترين الگوهاي ترجمة متون ادبي، الگوي ارائه شده توسط هاوس است. هاوس ترجمه را به دو نوعِ «آشکار» و «نهان» تقسيم‌ بندی می‌کند و معتقد است که محصول ترجمة آشکار که بيشترين تناسب را برای ترجمة متون فرهنگ-محور دارد؛ متنی است که حاوی عناصر نا آشنا و بيگانة فرهنگی هستند و ردّ پای مترجم در آن‌ کاملاً مشهود است، در حالی که ترجمة نهان که برای متونی مناسب است که وابستگی چندانی به فرهنگ ندارند؛ متنی است که رنگ و بوی بومی به خود گرفته و اثری از مترجم در آن‌ دیده نمی‌شود. به باور هاوس، ترجمة آشکار قادر به برقراری تعادل نقشی بين دو متن اصلی و ترجمه نيست، در حالی که ترجمة نهان، از اين قابليت برخوردار است. در اين نوشتار سعی بر آن بوده تا با روشی تحليلی-توصيفی درچارچوب ديدگاه هاوس، ترجمة نيکلسون از اصطلاحات و کناياتِ متن مثنوی بررسی و عملکرد وی از طريق سنجش ميزان گرايش به هريک از اين دو نوع ترجمه ارزيابی گردد. يافته‌های اين پژوهش نشان دادند که رويکرد عمدة مترجم در اين اثر، ترجمة آشکار بوده که همين امر باعث حفظ دقت و همچنين انتقال جنبه‌های زيبايي‌شناختیِ‌ ادبی از متن اصلی به ترجمه گرديده است.