برخورد همایندها در بستر التقاط زبانی: از ترکی ابهری به فارسی ابهری

رقیه عسگری

نویسندگان

رقیه عسگری ^📧 دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی

چکیده

هدف پژوهش حاضر، یافتن علل انحراف از همایندهای زبان فارسی معیار بین گویشوران فارسی ابهری بود. در این راستا، مقوله‌ های همایندی، برخورد همایندی و نیز التقاط زبانی تحقیق شد. ابتدا جملات ترکی ابهری که احتمال نزدیک‌ به‌ یقین می‌ رفت بیشترین میزان تداخل را در بازگردانی به فارسی داشته باشند تهیه و معادل فارسی ابهری هرکدام نوشته شد. در مرحلۀ بعدی، جهت حصول اطمینان از صحت ادعای وجود تداخل، تمامی این برگردان‌ ها با یک متخصص زبان فارسی بررسی گردید. نتیجه این مرحله انتخاب 41 جمله به‌ عنوان تداخل همایندی بود. هریک از این جملات طبق مدل تقسیم‌ بندی همایندی بنسون (1985) دسته‌ بندی شد. سپس این جملات به‌ صورت یک پرسشنامه چاپ و بین پاسخ‌ دهندگان توزیع گردید. جامعه آماری (217 نفر) همگی اهل و ساکن شهرستان ابهر و گویشور زبان ترکی این منطقه بودند. از پاسخ‌ دهندگان خواسته شده بود که برای هر یک جملۀ ترکی، معادل فارسی مورداستفاده خودشان را بنویسند. پس از جمع‌ آوری پرسشنامه‌ ها، معادل هرکدام از جملات ترکی دسته‌بندی شد تا میزان شباهت و مغایرت آن معادل با فارسی معیار بررسی و عوامل دخیل در این تداخل‌ ها مشخص گردد. در این مرحله، داده‌ ها براساس مدل پیشنهادی بیکمن و کالو (1974) دربارۀ علل برخورد همایندها پردازش شد. حاصل کار این بود که بیشترین ساختار تداخلی به ترکیب «مفعول + فعل» و کمترین آن به ترکیب «فاعل + فعل» تعلق داشت. مهم‌ ترین عوامل ایجاد این تداخل، ترجمه کلمه‌ به‌ کلمه با حفظ معنای اول کلمات و انتقال مستقیم ساختار زبان مادری (ترکی) به زبان فارسی، عدم توجه به ویژگی‌ های همنشینی زبان فارسی، و نیز ترجمه تفسیری شناخته شد.

کلمات راهنما:

التقاط, باهمایی, برخورد همایندها, تداخل, رمزگردانی, زبان سوم, زبان مصنوعی ترجمه, زبان آمیخته مادری, زبان میانجی, هویت

بیوگرافی نویسنده

رقیه عسگری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی

دانش‌آموخته کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران مرکزی، تهران، ایران

مراجع

Beekman, J., and Callow, J. (1974). Translating the word of God. Summer Institute of Linguistics, Dallas.

Benson, M. (1985). Collocations and idioms. Pergamon: Oxford University Press.

Dastmard, K., Gowhary, H., & Azizifar, A. (2016). Investigating patterns of reciprocal English-Persian translation of collocations by Iranian EFL learners. Theory and Practice in Language Studies, 6 (11), 2140–2150.

Mollanazar, H. & Parham, F. (2009). Trends in and Manifestations of Hybridity. Translation Studies, Vol. 7, No. 27, Autumn 2009, pp. 29–48.

Newmark, P. (1988a). A textbook of translation. Prentice Hall: Hartfordshire.

Newmark, P. (1988b). Approaches to translation. London: Prince Hall International.

Sadeghi, K. & Panahifar, F. (2013). A Corpus-based Analysis of Collocational Errors in the Iranian EFL Learners' Oral Production. The Journal of Teaching Language Skills (JTLS) 4 (4), Winter 2013, Ser. 69/4 ISSN: 2008–8191. pp. 53–78.

Sanchez-Stockhammer, Christina (19760). Hybridization in Translation. In P.W. Stockhammer (ed.), Conceptualizing Cultural Hybridization, Transcultural Research – Heidelberg Studies on Asia and Europe in a Global Context, DOI 10.1007/978–3–642–21846–0_9,#Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2012133 (PDF) Hybridization in Language. Available from: https://www.researchgate.net/publication/225240188_Hybridization_in_Language [accessed Sep 15, 2020].

Werbner, Pnina & Moddod, Tariq (eds.) (1997). Debating Cultural Hybridity: Multicultural Identities and the Politics of Anti-Racism. London: Zed Books.