مفهوم ازدواج در ترجمۀ لارن مارگو
مطالعه‌ای موردی
چکیده
هم‌راستا با تحولاتِ اجتماعی و فرهنگیِ اواخر قرن نوزدهم میلادی در ایران، شاهزاده محمدطاهر میرزا اسکندری، مترجمِ توانمندِ دربار، توانست بسترِ لازم را برای ترجمۀ رمانِ تاریخی و زنانه-محورِ لارن مارگو، اثر الکساندر دوما که در سال ۱۸۴۵ به فرانسه منتشر گردیده بود، پیدا کند. این ترجمه که در سال ۱۳۱۳ق به چاپ رسید، در دهه‌هایِ منتهی به جنبشِ مشروطه، محلی برای تبیین ایده‌هایِ مدرنِ ساختار ازدواج گردید و توانست نقش زنان در ازدواج را از حوزۀ خصوصی خارج و در عرصۀ عمومی بازنمایی کند. همچنین این ترجمه، به‌عنوان ابزارِ مدرنِ گفتمانی توانست با قدرتِ هژمونیک خود تبدیل به فضایی گردد برای نقدِ مفهوم ازدواج در گفتمان سنتی ایران. مطالعۀ موردی حاضر، با تکیه بر روشِ تحلیلِ گفتمان (فرکلاف، ۱۹۹۲) و تلفیق آن با تحلیل موضوعی (براون و کلارک، ۲۰۱۲) و تحلیل تطبیقی ترجمه (تیموکزکو، ۲۰۰۲؛ پیم، ۲۰۱۴)، بر آن است تا رویکردها و راهبردهایی را واکاوی کند که محمدطاهر میرزا اسکندری در راستای به‌دست آوردن هژمونی، رخنه در گفتمان سنت، به چالش کشیدن مفهوم سنتی ازدواج و عبور به مفهوم مدرن آن، و بازنمایی جایگاهِ جدیدِ زنِ مدرن در ازدواج به‌کار برده است. به‌بیانِ‌دیگر، به دنبالِ پاسخ به این پرسش‌هایِ اصلی است که مترجم در روندِ گذار از مفهومِ سنتیِ ازدواج به مفهومِ مدرن آن از چه راهکارها و شیوه‌هایی بهره برده است، چه مسائلی مورد توجهِ ویژۀ او قرار گرفته است، و برآیندِ این راهکارها در بازنماییِ جایگاهِ زن در ازدواج چه بوده است.
کلمات راهنما:
ترجمه, ازدواج, زنان, تحلیل گفتمان, گفتمان مدرن, گفتمان سنتیمراجع
Afary, J. (2009). Sexual Politics in Modern Iran. New York: Cambridge University Press.
Ahmadzadeh, M. (1390, Summer & Autumn). Vaziyat Tarjomeh, Koneshgaran, va Ab'ad An dar doreh-ye Qajar. Iran History, 68(5), 1–26.
Baghdar Delgosha, A. (1396). Mashruteh, Zanan va Taqirate Ejtemai' be Enzemame Namehaye Enteqadie Zanan Alehye Nabarabarihaye Ejtemai'. Tehran: Roshangaran & Women Studies Publishing.
Bamdad, B.-M. (1347). Zane Irani az Enqlabe Mashrutiat ta Enqlabe Sefid. Tehran: Ibne Sina.
Braun, V., & Clarke, V. (2012). Thematic Analysis. In H. Cooper, APA Handbook of Research Methods in Psychology: Vol. 2. Research Designs. The American Psychological Association.
Brisset, A. (1996). A Sociocritique of Translation: Theatre and Alterity in Quebec, 1968–1988. Toronto, Buffalo, London: University of Toronto Press.
Delrish, B. (1375). Zan dar Doreh-ye Qajar. Tehran: Hozeye Honari.
Dumas, A. (1999). Queen Margot. (D. Coward, Ed., & A. Allinson, Trans.) Oxford / New York: Oxford University Press.
Eagleton, T. (2005). The English Novel: An Introduction. Blackwell.
Fairclough, N. (1992). Discourse and Social Change. Cambridge and Massachusetts: Polity Press.
Gentzler, E., & Tymoczko, M. (2002). Introduction. In M. Tymoczko, & E. Gentzler, Translation and power (pp. xi-xxviii). Amherst and Boston: University of Massachusetts Press.
Kumar, K. (2020, October 29). Modernization. Retrieved May 2021, from Encyclopedia Britannica: https://www.britannica.com/topic/modernization
Najmabadi, A. (2005). Women with Mustaches Men without Beards: Gender and Sexual Anxieties of Iranian Modernity. Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
Paidar, P. (1995). Women and the political process in twentieth-century Iran. New York: Cambridge University Press.
Pym, A. (2014). Method in Translation History. London & New York: Routledge.
Rice, C. C. (1923). Persian Women & Their Ways. London: Seeley, Service & Co. Limited.
Salmani, B., & Abbasi, S. (2013). The Impact of Translation in Emerging Iran's Political-Religious Intellectual Discourses and Socio-cultural Changes. Biannual Journal of Applied Linguistics and Discourse Analysis, 1(1).
Snyder, S. L. (2016, May 20). Modernity. Encyclopedia Britannica. Retrieved from Encyclopedia Britannica: https://www.britannica.com/topic/modernity
Tymoczko, M. (2000). Translation and Political Engagement: Activism, Social Change and the Role of Translation in Geopolitical Shifts. The Translator, 6(1), 23–47.
Tymoczko, M. (2002). Connecting the Two Infinite Orders: Research Methods in Translation Studies. In T. Hermans, Crosscultural Transgressions: Research Models in Translation Studies II Historical and Ideological Issues (pp. 9–25). Manchester & Northampton: St. Jerome.
Watt, I. (1957). The Rise of the Novel. Berkeley and Los Angeles: Univesity of California Press.
Williams, W. (2017). Marguerite de Navarre: Renaissance Woman . In C. Prendergast, A History of Modern French Literature: From Sixteenth Century to Twentieth Century (pp. 91–112). Princeton & Oxford: Princeton University Press.
احمدزاده، م. ا. (۱۳۹۰، تابستان و پاییز). وضعیت ترجمه، کنشگران و ابعاد آن در دوره قاجار. تاریخ ایران. (۵)۶۸، (صص. ۱-۲۶).
باغدار دلگشا، ع. (۱۳۹۶). مشروطه، زنان و تغییرات اجتماعی به انضمام نامه‌هایِ انتقادی زنان علیه نابرابری‌های اجتماعی. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.
بامداد، ب. م. (۱۳۴۷). زن ایرانی از انقلاب مشروطیت تا انقلاب سفید. تهران: ابن سینا.
پولاک، ی. ا. (۱۳۶۱). سفرنامه پولاک: «ایران و ایرانیان». (مترجم، ک. جهانداری)، تهران: خوارزمی.
خجسته، ف. (۱۳۸۷). پیدایش و تکوین رمان فارسی. تاریخ ادبیات فارسی، (۳)۵۹، (صص. ۶۱-۸۹).
دلریش، ب. (۱۳۷۵). زن در دوره قاجار. تهران: حوزه هنری.
دوماس، ا. (۱۳۰۶ق). سه تفنگدار. (مترجم، م. ط. اسکندری)، تبریز: دارالسطنه.
دوماس، ا. (۱۳۱۳ق). لارن مارگو. (مترجم، م. ط. اسکندری)، بی‌جا: دانش.
Downloads
چاپ‌شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
DOR
مجوز
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
