جریان ترجمۀ ادبی از کردی به فارسی بین سال‌های 1997و 2021: رویکردی جامعه‌شناختی
چکیده
این مطالعه به بررسی جریان ترجمه از ادبیات کردی به فارسی در بازه زمانی 1997 تا 2021 در چارچوب جامعه‌شناختی-تحلیلی پرداخته که توسط هایلبرون (1999؛ 2000) و ساپیرو (2007؛ 2014) توسعه و بحث شده است. بدین منظور، نخست از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران به‌عنوان جامع‌ترین بانک اطلاعاتی ایران که تقریبا تمام ادبیات ترجمه شده کردی به فارسی را در خود دارد، مشورت گرفتیم و در گام بعدی صفحات اینترنتی شخصی مترجمان کرد مانند کانال‌های تلگرامی و اینستاگرامی را جستجو کردیم تا کتابشناسی توصیفی تألیف کنیم. این کتابشناسی توصیفی حاوی فراداده‌هایی نظیر عناوین متن اصلی، اسم نویسنده، عنوان متن ترجمه شده، اسم مترجم، اسم ناشر، محل نشر، سال نشر و فرم ادبی (ژانر) بود. فهرست جامع شامل 160 اثر ادبی بود که در طول دوره مذکور ترجمه و منتشر شده است. سپس این کتابشناسی با استفاده از مدل پیتا (2016) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته‌ها نشان می‌دهد که درحالی‌که شعر بر جریان ترجمه غالب بود، حرکتی بی‌ثبات را دنبال می‌کرد، درحالی‌که نثر رشد مترقی و پیوسته داشت و ژانر محبوب در میان پرکارترین ناشران و مترجمان بود. این یافته ها همچنین توزیع نامتوازن آثار ترجمه شده را در میان مترجمان، نویسندگان و ناشران نشان می‌دهد. نتیجه‌گیری‌های حاصل از این مطالعه نشان‌دهنده رابطه نزدیک بین افراد از جمله مترجمان، نویسندگان مشهور و ناشران مقیاس کوچک است که به طور مشترک و فعالانه به منظور ترویج ادبیات پیرامونی به شیوه‌ای تثبیت‌شده‌تر کار می‌کنند.
کلمات راهنما:
ادبیات فارسی, اسناد و کتابخانه ملی, ترجمۀ ادبی, ترجمۀ کردی, جامعه‌شناسی, جریان ترجمه, مدل مرکز/پیرامونمراجع
Azadibougar, O., & Patton, S. (2015). Coleman Barks' Versions of Rumi in the USA. Translation and Literature, 24(2), 172–189.
Budimir, B. (2020). Peripheries in the Global System of Translation: A Case Study of Serbian Translations of Dutch Literature between 1991 and 2015. Dutch Crossing, 44(2), 218–235.
Fakharzadeh, M., & Amini, M. (2018). Translations flow from Persian to Russian: A time series approach. Journal of Language and Translation Studies, 51(2), 27–50.
Gharehgozlou, B. (2018). A Study of Persian-English Literary Translation Flows: Texts and Paratexts in Three Historical Contexts. (Electronic Thesis or Dissertation). Retrieved from http://etd.ohiolink.edu/
Hacohen, R. (2014). Literary transfer between peripheral languages: A production of culture perspective, Meta, 59(2), 297–309.
Hadley, J., & Akashi, M. (2015). Translation and celebrity: The translation strategies of Haruki Murakami and their implications for the visibility paradigm. Perspectives, 23(3), 458–474.
Hadley, J. (2017). Indirect translation and discursive identity: Proposing the concatenation effect hypothesis. Translation Studies, 10(2), 183–197.
Heilbron, J. (1999). Towards a sociology of translation: book translations as a cultural world system. European Journal of Social Theory, 2(4), 429–444.
Heilbron, J. (2000). Translation as a cultural world system. Perspective, 8(1), 9–26.
Heilbron, J., & Sapiro, G. (2007). Towards a sociology of translation: Current issues and future prospects. In M. Wolf, & A. Fukari (Eds.), Constructing a sociology of translation (pp.93–107). Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.
Heilbron, J., & Sapiro, G. (2007). Outline for A Sociology of Translation: Current Issues and Future Prospects In M. Wolf & A. Fukari (Eds.), Constructing a Sociology of Translation.
Heilbron, J., & Sapiro, G. (2016). Translation: Economic and sociological perspectives. In V. Ginsburgh, & S. Weber (Eds.), The Palgrave Handbook of economics and language (pp. 373–402). Houndmills: Palgrave Macmillan.
Huntington, S.P. (1993). The clash of civilizations?, Foreign Affairs, 72(3), 22–49.
McMartin, J. (2019). A small, stateless nation in the world market for book translations: The politics and policies of the Flemish literature fund. TTR: traduction, terminologie, rédaction, 32(1), 145–175.
Moretti, F. (2013).Distant reading. Verso Books.
Mozafari, F. (2018).On Translating Kurdish into Persian. Tehran: Nashr-e Elm Publishing.
Nanquette, L. (2017). Translations of modern Persian literature in the United States: 1979–2011. The Translator, 23(1), 49–66.
Pięta, H. (2016). On translation between (semi-)peripheral languages: An overview of the external history of Polish literature translated into European Portuguese. The Translator, 22(3), 354–377.
Riccardi, A. (2002). Translation Studies: Perspectives on an emerging discipline. Cambridge University Press.
Rizzi, A., Lang, B., & Pym, A. (2019). What is Translation History?: A Trust-Based Approach. Springer.
Sapiro, G. (2008). Translation and the field of publishing: A commentary on Pierre Bourdieu's "A conservative revolution in publishing". Translation Studies, 1(2), 154–166.
Sapiro, G. (2010). Globalization and cultural diversity in the book market: The case of literary translations in the US and in France. Poetics, 38(4), pp. 419–439.
Sapiro, G. (2014). The sociology of translation: A new research domain. A Companion to Translation Studies, 82–94.
Sapiro, G. (2016). How do literary works cross borders (or not)?: A sociological approach to world literature. Journal of World Literature, 1(1), 81–96.
Schögler, R. (2017). Sociology of Translation. In K. Korgen (Ed.), The Cambridge Handbook of Sociology: Specialty and Interdisciplinary Studies (pp. 399–407). Cambridge University Press.
Snell-Horby, M. (2006).The Turns of Translation Studies: New paradigms or Shifting Viewpoints? (Vol. 66). John Benjamins.
Wolf, M., & Fukari, A. (2007). Constructing a sociology of translation. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.
Downloads
چاپ‌شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
DOR
مجوز
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
