A Historical Account of Medical Translation in Qajar Era
Abstract
The purpose of this study was to investigate the history of medical translation in Qajar era. In order to carry out this research, data was collected from the available bibliographies or other sources, and after extracting the titles of related books, each book was checked in the libraries or on the Internet. The gathered data was analyzed based on Pym’s (1998) model. The findings of this study showed that in the early years of Qajar era, traditional medicine was commonly practiced but under the influence of modernization movements, traditional medicine gave way to modern methods. Moreover, factors such as the establishment of scientific centers, especially Dar-al-fonūn, sending students abroad and employing foreign professors played a role in institutionalization of modern medicine. Translation played an important part in dissemination of new medical knowledge. The collected data revealed that during Qajar era about 446 medical books were translated, primarily from Arabic and then French, Latin, Indian and English, under 19 medical subjects. Thematic review of these books showed that the field of internal medicine with 100 titles had the highest frequency, followed by traditional medicine with 86 titles, pharmacology, anatomy and surgery, infectious illnesses, medicinal plants, sexually transmitted diseases, obstetrics and gynaecology and finally pathology and ophthalmology. In addition, Persian was the primary target language for translation, followed by Arabic, Urdu, and Turkish.
Keywords:
medical books, medical science, Qajar eraReferences
آبراهاميان، يرواند، (1377). ايران بين دو انقلاب: درآمدي بر جامعهشناسي ايران معاصر، ترجمة احمد گلمحمدي و محمدابراهيم فتاحي وليلايي، تهران.
آدميت، فريدون (1354). اميركبير و ايران، تهران.
آذرنگ، عبدالحسين، (1394). تاریخ ترجمه در ایران از دوران باستان تا پايان عصر قاجار، انتتشارات ققنوس.
ابننديم (1350). كتاب الفهرست، چاپ محمدرضا تجدد، تهران.
اقبال آشتياني، عباس [بی. تا.]، تاريخ تمدن جديد، قسمت 2: تاريخ تمدن جديد در ايران، [بی. نا.].
الگود، سیریللوید (1387). تاریخ پزشکی ایران و سرزمينهای خلافت شرقی، مترجم، باهر فرقانی، مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
انوار، عبدا. (1358)، فهرست نسخ خطي كتابخانة ملّي، جلد 3، تهران.
بابازاده، شهلا (1378). تاريخ چاپ در ايران، تهران.
جان احمدی، فاطمه (1379). نهضت ترجمه؛ نتایج و پىآمدهاى آن، مجله تاریخ اسلام، شماره 4.
حاتمی، زهرا (1392). راههای عاميانه پيشگيری و درمان وبا، طب سنتی اسلام و ایران، جلد ۴ شماره ۲.
دانش پژوه، محمدتقی (1360). نخستين كتابهاي فلسفه و علوم جديد در ايران، نشر دانش، سال 2، ش. 2.
دانشنامه جهان اسلام (1379). جلد 5، مدخل پزشکی، تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی.
دانشنامه جهان اسلام (1382). جلد 7، مدخل ترجمه، تهران: بنیاد دایرةالمعارف اسلامی.
ذهابی، مجتبی؛ شهیدانی، شهاب، کرمعلی، اکرم (1389). بررسی وضعیت پزشکی ایران عصر قاجار قبل از تأسیس دارالفنون، پژوهشنامه تمدن ایرانی، دوره 1، شماره 2 (شماره پیاپی 2)، پاییز و زمستان.
روستایی، محسن (1382). تاریخ طب و طبابت در ایران (از عهد قاجار تا پایان عصر رضاشاه) به روایت اسناد: شرح حال طبیبان نامدار و ناشناخته ایران، سازمان اسناد ملی ایران.
زنديه، حسن؛ احمدي رهبريان، حسين؛ خاناحمدی، محمد (1396). بررسي جايگاه علم طب و طبابت در دوره ناصري، پژوهشنامة تاريخ اجتماعي و اقتصادي پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، سال ششم، شمارة اول، بهار و تابستان.
فلور، ویليام (1387). سلامت مردم در ایران قاجار، مترجم، ایرج نبیپور، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر.
كيانفر، جمشيد (1375). ترجمه: گذرگاه انتقال فرهنگ غرب به ايران» در كتاب رويارويي فرهنگي ايران و غرب در دوره معاصر، تهران: سروش.
محقق، مهدي (1369). گذري بر كتابشناسي پزشكي اسلامي، كتابداري، دفتر 16.
منزوی (1381). فهرستواره کتابهای فارسی (جلد 5)، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
ناطق، هما (1988). ايران در راهيابي فرهنگي: 1848ـ1834، لندن.
یونت، لیزا (1399). تاریخ پزشکی، مترجم، رضا یاسایی، ققنوس.
Pym, A. (1992). Shortcomings in the historiography of translation, 34(4) Bable.
Pym, A. (1998). Method in Translation History. Routledge.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
DOR
License
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).