تحلیل ترجمۀ‌ الهی قمشه‌ای و فولادوند با تکیه بر سطح صرفی-نحوی الگوی گارسس: آیاتی از سورۀ‌ نساء با موضوع ازدواج

یوسف هادی¬پور نهزمی; فرهاد دیوسالار; سیدحسین موهبتی زاده

نویسندگان

یوسف هادی¬پور نهزمی نویسندۀ مسئول: عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عرب، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج
فرهاد دیوسالار عضو هیئت علمی گروه زبان و ادبیات عرب، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج
سیدحسین موهبتی زاده ^📧 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عرب، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج

چکیده

ازآنجا که قضاوت دربارۀ ترجمه بهتر است بر پایه اصول و الگوهای علمی باشد این پژوهش به شیوه تحلیلی-توصیفی به ارزیابی ترجمه چهار آیه از سوره نساء دربارۀ موضوع مهم ازدواج از دو مترجم معاصر، الهی قمشه‌ای و فولادوند، برمبنای سطح صرفی-نحوی الگوی گارسس پرداخته تا مطابق آن،کیفیت ترجمه‌ها مشخص گردد، لذا بعداز معرفی اجمالی الگو‌ی گارسس و مؤلفه‌های آن در سطح صرفی-نحوی، میزان کاربست معیارها در ترجمه آیات مورد نظر مورد بررسی قرارگرفته و در پایان معیارهای مثبت، منفی و خنثی هر مترجم به‌صورت جدول آماری و نمودار درصدی نشان داده شده است که بعد از بررسی مشخص شد ترجمه قمشه‌ای با 82درصد مثبت، 16درصد منفی و 2درصد خنثی نسبت به ترجمه فولادوند با 78درصد مثبت، 22درصد منفی و بدون خنثی با معیارهای مثبت این الگو مطابقت بیشتری داشته، از کیفیت بهتری برخوردار می‌باشدکه البته این نتیجه گیری بیانگر آنست که مؤلفه‌های مثبت و منفی الگوی گارسس در ترجمه‌های قرآن نمی‌تواند مطللق باشد بلکه بسته به نوع ترجمه و ضرورت آن می‌تواند تغییر کند.

واژه‌های راهنما: ازدواج، ترجمۀ قرآن کریم، سورۀ مبارکه نساء، فولادوند، قمشه‌ای، گارسس

مراجع

قرآن کریم.

آذرشب، محمدعلی، ملکی، معصومه و اسداللهی، لیلا (1398). تطبیق و ارزیابی ترجمه قرآن کریم فولادوند و الهی قمشه‌ای بر اساس الگوی گارسس. مجله مطالعات ترجمه قرآن و حدیث، 6(12)، صص. 225–260.

ابن منظور (1408ق.)‌‌‌‌. لسان العرب‌‌، تحقیق سیری‌‌، علی‌‌. بیروت‌‌: دار احیاءالتراث العربی.

اقبالی، مسعود و نامداری، ابراهیم (1397ش.). نقدوبررسی ترجمه الهی قمشه‌ای و مکارم شیرازی از سوره مبارکه یوسف با تأکید بر نظریه سطح صرفی نحوی گارسس. دوفصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های زبانشناختی قرآن، 7(2)، صص. 154–191.

الهی قمشه‌ای‌‌‌‌‌‌، مهدی ‌‌‌‌(1375ش.). ترجمۀ قرآن کریم‌‌. تهران‌‌: انتشارات نقش و نگار.

درویش، محیی‌الدین (1415ق.)، اعراب القرآن و بیانه. دمشق: دار ابن کثیر.

راغب اصفهانی‌‌، حسین بن محمد ‌‌‌‌(1376ش.). معجم مفردات الفاظ القرآن‌‌، تحقیق مرعشلی‌‌، ندیم‌‌. تهران‌‌: انتشارات مرتضوی‌‌.

رحیمی آذین، مرضیه؛ قائمی، مرتضی؛ مسبوق، سید مهدی (1399ش.). تأثیر بهره‌گیری از راهبرد بسط در میزان کفایت و مقبولیت ترجمه‌های صفارزاده، مجتبوی و فولادوند از قرآن کریم. پژوهش‌های قرآنی، 4 (پیاپی 97)، صص. 25–44.

رشیدی، ناصر و فرزانه، شهین (1392ش.). ارزیابی و مقایسۀ دو ترجمۀ فارسی از رمان انگلیسی دن کیشوت اثر میگوئل دوسروانتس براساس الگوی گارسس. فصلنامۀ علمی پژوهشی زبان و ادب فارسی دانشکده ادبیات و زبان¬های خارجی دانشگاه سنندج، 5(15)، صص. 41–56.

سرخسی، محمدبن احمد (483ق.). المبسوط. بیروت: دارالمعرفه.

سعیدیان، اسماعیل (1387). اصول و روش کاربردی ترجمه. تهران: رهنما.

سیاح، احمد (1371). فرهنگ بزرگ جامع نوین. تهران: انتشارات اسلام.

شرتونی، رشید (1369ش.). مبادی العربیه. تهران: انتشارات اسماعیلیان.

صلح‌جو، علی (1385). گفتمان و ترجمه. تهران: نشر مرکز.

فرح‌زاد، فرزانه (1394). فرهنگ جامع مطالعات ترجمه. تهران: علمی.

فرهادی، پروین (1392). بررسی، نقد و ارزیابی ترجمه متون عربی. پایان نامه کارشناسی ارشد، رشته زبان عربی، دانشگاه تهران.

فولادوند‌‌، محمد مهدی (1378)‌‌‌‌. ترجمۀ قرآن کریم‌‌. قم‌‌: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی‌‌.

لطفی‌پور ساعدی‌‌، کاظم‌‌ (1390ش.). درآمدی بر اصول و روش ترجمه‌‌. تهران‌‌: مرکز نشر دانشگاهی‌‌.

متقی‌زاده، عیسی و نقی‌زاده، سیدعلاء (1396). ارزیابی ترجمه متون ادبی فارسی به عربی بر اساس مدل کارمن گارسس. دوفصلنامه پژوهش‌های ترجمه در زبان و ادبیات عربی، 7(16)، صص. 169–194.

مهرین شوشتری، عباس (1359ش.). ،فرهنگ لغات قرآن. تهران: انتشارات گنجه.

نیازی‌‌، شهریار و قاسمی اصل‌‌، زینب‌‌ (1397ش.). الگوی ارزیابی ترجمه، چ. 2‌‌‌‌‌‌. تهران‌‌: انتشارات دانشگاه تهران‌‌.

نیومارک‌‌، پیتر (2006)‌‌‌‌. الجامع فی الترجمه اعداد. أ. د. حسن غزاله. بیروت: دار و مکتبة الهلال‌‌.

نیومارک‌‌، پیتر (1372). دوره آموزش فنون ترجمه. ترجمه منصور فهیم و سعید سبزیان. تهران: رهنما.

Garcés, C. V. (1994). A methodological proposal for the assessment of translated literary works: A case study, The Scarlet Letter by N. Hawthorne into Spanish. Babel, 40(2), 77–102.