مقایسۀ کاربرد فرهنگ لغت یک زبانه و دوزبانه در ترجمۀ متون ادبی

چکیده

هدف از انجام این تحقیق بررسی این مسئله بود که آیا استفاده از فرهنگ های یک زبانه و دو زبانه تأثیر عمده ای بر کیفیت ترجمه متون ادبی در میان دانشجویان ادبیات و مترجمی زبان انگلیسی دارد. بدین منظور، 182 نفر از دانشجویان سال آخر ترجمه و ادبیات انگلیسی در یک آزمون زبان عمومی شرکت کردند که 114 نفر بر مبنای عملکردشان در این آزمون انتخاب شدند. سپس 114 نفر انتخابی به صورت تصادفی به چهار گروه تقسیم شدند. از آنها خواستیم متنی ادبی را شامل سه پاراگراف اول رمانی از ارنست همینگوی به نام وداع با اسلحه ترجمه نمایند. به یک گروه از دانشجویان ادبیات و یک گروه از دانشجویان ترجمه فرهنگ لغت دوزبانه و به دو گروه دیگر فرهنگ لغت یک زبانه داده شد. از فرهنگ لغت آکسفورد به عنوان فرهنگ لغت یک زبانه و از فرهنگ معاصر پویا به عنوان فرهنگ دو زبانه استفاده شد. قبل از شروع ترجمه خلاصه ای از رمان در اختیار همه دانشجویان قرار گرفت. حاصل کار این دانشجویان توسط دو ارزیاب نمره دهی شد که نمراتشان از همبستگی برخوردار بودند. به منظور پاسخگویی به سؤالات تحقیق، میانگین نمرات دانشجویان محاسبه شد و تحلیل واریانس دوطرفه انجام شد. نتایج به دست آمده حاکی از این امر بود که تفاوت عمده ای میان تأثیر دو رشته ادبیات و ترجمه بر کیفیت ترجمه ادبی دانشجویان ترجمه وجود داشت، اما در استفاده از فرهنگ های یک زبانه و دو زبانه تفاوتی در کیفیت ترجمه مشاهده نشد و بنابراین، تعامل میان نوع فرهنگ لغت ورشته تحصیلی حائز اهمیت نبود.