«بلند» نوشتن و ترجمه کردن:

مطالعۀ موردی بلندخوانی ادبیات کودک

نویسندگان

  • پگاه شهیدی 📧 دانشجوی ارشد مطالعات ترجمه، گروه مترجمی انگلیسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر، علاقۀ روزافزونی به ادبیات کودک تألیفی و ترجمه‌ای و ویژگی‌های آن ایجاد شده است. در پژوهش حاضر تلاش شد تا یکی از ویژگی‌های اصلی ادبیات کودک به نام بلندخوانی بررسی شود. منظور از بلندخوانی، خواندن یک داستان با صدای بلند برای کودکان است تا از راه ادبیات تجربیات آموزشی و سرگرمی کسب کنند. در این پژوهش کیفی، بلندخوانی یکی از داستان‌های رولد دال[1] با اسم «Fantastic Mr. Fox» (۱۹۹۶) و ترجمۀ آن از محبوبه نجف­خانی با کمک مدل پیشنهادی کِی دالرآپ[2] (۲۰۰۳) تحلیل شد. تحلیل در چهار لایۀ مختلف (ساختاری، زبانی، محتوایی و لایۀ منظوری) بررسی می‌شود تا مشخص شود آیا متن برای بلندخوانی مناسب است یا خیر. چهار لایۀ ذکرشده در هر دو متن تألیفی و ترجمۀ بررسی شد و شباهت‌ها و تفاوت‌ها در هر لایه، مشخص و بین دو متن مقایسه شد تا مشخص شود آیا متن ترجمه‌ای به اندازۀ متن تألیفی برای بلندخوانی مناسب است یا خیر. در بین چهار لایه، دو متن تنها در لایۀ زبانی مغایرت‌های بیشتری داشتند. با این حال، نتایج به‌دست ­آمده از تحلیل آماری لایۀ زبانی نشان داد که ترجمه به اندازۀ متن مبدأ برای بلندخوانی مناسب است. نتیجۀ یافته‌ها این بود که بلندخوانی جنبة کم­ اهمیتی در ادبیات نوشته شده برای مخاطب کودک و نوجوان نیست و مترجمان می‌توانند با استفاده از روش‌های خلاقانه، متن ترجمه‌شدۀ مناسبی برای بلندخوانی ارائه کنند.

 

[1]. Roald Dahl

[2]. Cay Dollerup

مراجع

Alla, A. (2015). Challenges in Children's Literature Translation: a Theoretical Overview. European Journal of Language and Literature, 1(2), 15–18. doi:https://doi.org/10.26417/ejls.v2i1.p15-18

Alvstad, C. (2010). Children's Literature and Translation. In Y. Gambier, & L. v. Doorslaer (Eds.), Handbook of Translation Studies (Vol. 1, pp. 22–27). Amsterdam: John Benjamins.

Dahl, R. (1996). Fantastic Mr. Fox. London: Penguin Books.

Dollerup, C. (1999). Tales and Translation: The Grimm Tales from Pan-Germanic Narratives to Shared International Fairytales. Montréal: John Benjamins. doi:https://doi.org/10.1075/btl.30

Dollerup, C. (2003). Translation for Reading Aloud. Meta, 48(1), 81–103. doi:https://doi.org/10.7202/006959ar

Hunt, P. (2005). Introduction: the Expanding World of Children’s Literature Studies. In P. Hunt (Ed.), Understanding Children's Literature (pp. 1–14). New York: Routledge.

O’Sullivan, E. (2013). Children's Literature and Translation Studies. In C. Millán, F. Bartrina, C. Millán, & F. Bartrina (Eds.), The Routledge Handbook of Translation Studies (pp. 451–463). London: Routledge.

Puurtinen, T. (1998). Syntax, Readability and Ideology in Children's Literature. Meta, 43(4), 1–10. doi:https://doi.org/10.7202/003879ar

Saracho, O. N., & Spodek, B. (2010). Parents and Children Engaging in Storybook Reading. Early Child Development and Care, 180(10), 1379–1389. doi:https://doi.org/10.1080/03004430903135605

Shavit, Z. (1986). Poetics of Children's Literature. London: The University of Georgia Press.

نجف‌خانی، م. (۱۳۸۸). آقای روباه شگفت‌انگیز. نشر افق.

Downloads

چاپ‌شده

2024-02-26

ارجاع به مقاله

شهیدی پ. (2024). «بلند» نوشتن و ترجمه کردن:: مطالعۀ موردی بلندخوانی ادبیات کودک. فصلنامه مطالعات ترجمه ایران, 21(84). Retrieved از https://journal.translationstudies.ir/ts/article/view/1134

شماره

نوع مقاله

مقاله علمی-پژوهشی

DOR