بررسی ترجمه رمانهای عاشقانه کلاسیک در دو دوره زمانی قبل و بعد از انقلاب اسلامی براساس سطح معنایی-لغوی مدل گارسس (۱۹۹۴): -

عطیه عبدالحی; محبوبه مرشدیان

نویسندگان

عطیه عبدالحی دانش آموخته رشته مترجمی زبان انگلیسی، گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه غیرانتفاعی طلوع مهر، قم، ایران
محبوبه مرشدیان ^📧 استادیار گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه غیرانتفاعی طلوع مهر، قم، ایران

چکیده

پژوهش حاضر در دوره‌های قبل و بعد از انقلاب اسلامی و براساس سطح لغوی-معنایی مدل گارسس (۱۹۹۴)، ترجمه‌های سیزده مترجم از رمانهای عاشقانه «ربکا»، «غرور و تعصب» و «بلندی‌های بادگیر» را بررسی کرده است. این پژوهش برآن بود که به وجود یا نبود تفاوت باتوجه‌به تغییرات فرهنگی رخ‌داده، پی ببرد و میزان این تفاوت را به‌دست آورد. سؤال دیگر این بود که کدام دسته از مترجمان به متن مبدأ وفادارتر بوده‌اند. دراین‌راستا، کلمات عاشقانه با تکیه‌بر دسته‌بندی چپمن (۲۰۱۴) و با کمک هوش مصنوعی استخراج، بررسی و تحلیل شدند. فراوانی هر تکنیک بهکاررفته را در هر ترجمه به‌دست آمد. سپس با نتایج دیگر مترجمان هر کتاب، جداگانه مقایسه شد. تکنیک‌ها باتوجه‌به هدف‌شان در سه دسته حفظ، افزایش وکاهش طبقه‌بندی شد و درصد هرکدام را در کار هریک از مترجم‌ها به‌دست آمد. بعدازآن، مشخص شد که تفاوت ترجمه‌های بعد از انقلاب اسلامی با ترجمه‌های قبل از انقلاب، تمایل آنها به سمت فرهنگ جهانی و حفظ ساختارهای متن مبدأ است. ترجمه‌های منسوب به قبل از انقلاب به فرهنگ مقصد اهمیت بیشتری داده‌اند، حال‌آنکه بعد از انقلاب، مترجمان متن مبدأ را گرامی‌تر داشته و در سال‌های اخیر سعی کرده تا بین وفاداری و مقبولیت ترجمه تعادل ایجاد کنند.

کلمات راهنما:

سطح معنایی-لغوی، رمان عاشقانه، مدل گارسس، معادل واژگانی

مراجع

استین، جین. (۱۳۳۶). غرور و تعصب (شمس‌الملوک مصاحب، . ترجمه). تهران: جامی (نشر اثر اصلی 1813).

استین، جین. (۱۳۵۰). غرور و تعصب (داریوش شاهین، ترجمه). تهران: مهرگان (نشر اثر اصلی 1813).

استین، جین. (۱۳۸۵). غرور و تعصب (رضا رضایی، ترجمه). تهران: نی (نشر اثر اصلی 1813).

استین، جین. (۱۳۹۰). غرور و تعصب (کیوان عبیدی‌آشتیانی، ترجمه). تهران: افق (نشر اثر اصلی 1813).

برونته، امیلی. (۱۳۴۵). بلندیهای بادگیر (پرویز پژواک، ترجمه). تهران: آذر (نشر اثر اصلی 1847).

برونته، امیلی. (۱۳۵۰). بلندیهای بادگیر (علی‌اصغر بهرام‌بیگی، ترجمه). تهران: کوروش کبیر (نشر اثر اصلی 1847).

برونته، امیلی. (۱۳۹۰). بلندیهای بادگیر (نوشین ابراهیمی، ترجمه). تهران: افق (نشر اثر اصلی 1847).

برونته، امیلی. (۱۳۹۸). بلندیهای بادگیر (فرزانه دولت‌یاری، ترجمه). تهران: آتیسا (نشر اثر اصلی 1847).

خوش‌‌انگشت، سمانه. (۱۴۰۲). بهترین ترجمۀ غرور و تعصب. مجله فراکتاب. بازیابی‌شده از https://www.faraketab.ir/blog/

دوموریه، دافنه. (۱۳۳۰). ربه‌کا (حسن شهباز، ترجمه). تهران: جامی (نشر اثر اصلی 1938).

دوموریه، دافنه. (۱۳۶۲). ربه‌کا (عنایت‌الله شکیباپور، ترجمه). تهران: مهتاب و عرفان (نشر اثر اصلی 1938).

دوموریه، دافنه. (۱۳۹۲). ربه‌کا (خجسته کیهان، ترجمه). تهران: افق (نشر اثر اصلی 1938).

دوموریه، دافنه. (۱۳۹۸). ربه‌کا (آذرمیدخت معبودی، ترجمه). تهران: مصدق (نشر اثر اصلی 1938).

دیچز، دیوید. (۱۳۹۹). شیوه‌های نقد ادبی (محمدتقی صدقیانی و غلامحسین یوسفی، ترجمه). تهران: علمی (نشر اثر اصلی ۱۹۵۶).

سپاسی‌فر، سنا. (۱۳۹۷). نقد ترجمه‌های رمان شرق المتوسط عبد الرحمن منیف بر‌اساس الگوی ارزیابی کارمن گارسس [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا]. گنج، پايگاه اطلاعات علمی ايران (ايران‌داك).

شاه‌حسینی، پیمان. (۱۴۰۰). ارزیابی ترجمه حزبایی از رمان «حین ترکنا الجسر» عبد الرحمان منیف براساس الگوی گارسس [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سمنان]. گنج، پايگاه اطلاعات علمي ايران (ايران‌داك). شمیسا، سیروس. (۱۴۰۱). کتاب معانی. تهران: میترا.

زبید، افروز. (۱۴۰۰). نقد ترجمه رمان پرنده من بر اساس نظریه کارمن گارسس۱۹۹۴ [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا]. گنج، پايگاه اطلاعات علمی ايران (ايران‌داك).

فرزانه، شهین. (۱۳۸۷). ارزیابی و مقایسۀ ترجمه‌های فارسی رمان انگلیسی شاهزاده و گدا اثر مارک تواین بر‌اساس مدل گارسس (۱۹۹۴) [پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز]. گنج، پايگاه اطلاعات علمي ايران (ايران‌داك).

غلامی ‌بروجی، نجمه (۱۳۹۴). بررسی مقابله‌ای ترجمۀ شمس‌الملوک مصاحب و رضا رضایی از رمان غرور و تعصب براساس مدل گارسس ۱۹۹۴ [پایان نامه کارشناسی‌ارشد، دانشگاه آزاداسلامی واحد مرودشت].

مقدادی، بهرام. (۱۳۹۳). دانش نامه نقد ادبی. تهران: نشر چشمه.

ملانظر، حسین. (۱۴۰۱). اصول و روش ترجمه. تهران: سمت.

نیازی، شهریار، و قاسمی‌اصل، زینب. (۱۳۹۷). الگو‎های ارزیابی ترجمه. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

Austen, J. (1813). Pride and Prejudice. T. Egerton Whitehall.

Baker, M., & Jacobson, H. (1958). Translation: A passkey to language (1st ed.). Oxford University Press.

Balcerzan, E. (1971). Poetyka przekładu artystyc- znego [The Poetics of Literary Translation), in

Oprócz głosu. Szkice historycznoliterackie [Apart from the Voice. Studies in Literary Criticism: Collected Works of E. Balcerzan], Warsaw: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Brontë, E. (1847). Wuthering Heights. Thomas Cautley Newby.

Catford, J. C. (1965). A Linguistic Theory of Translation: An Essay in Applied Linguistics. Oxford University.

Chapman, G. D. (2004). The Five Love Languages. Northfield Publishing.

Du Maurier, D. (1938). Rebecca. Victor Gollancz Ltd.

Garcés, C. V. (1994). A methodological proposal for the assessment of ranslated literary works: A case study the Scarlet Letter by N. Hawthorne into Spanish, Babel, 2 (40), 77–102. http://doi:10.1075/babel.40.2.03val

Lefevere. A. (1992). Translation, Rewriting, and the Manipulation of Literary Fame. Routledge.

Mohammadpour, F. (2020). Looking through the lens of Bourdieu: A corpus-based study of English Romance fiction translation [Doctoral Dissetation, Isfahan University].

Nord, Ch. (1991). Text Analysis in Translation. Rodopi.

Santoyo, J. C. (1985). El delito de traducir. Universidad de León, Servicio de Publicaciones.

Snell-Hornby, M. (2006). The Turns of Translation Studies. John Benjamins.

Toury, G. (1984). Translation, literary translation and pseudotranslation. Comparative Criticism (6), 73–85.

Toury, G. (1995). Descriptive translation studies: And Beyond. John Benjamins.

Venuti, L. (2004). The translator's invisibility: A history of translation (2nd ed.). Routledge.