William Chittick's Translation of Kašf al-Asrār wa ʿOddat al-Abrār:: Perpetuating Orientalist Paradigms

مرضیه ملکشاهی; سید محمدرضا میرسید

نویسندگان

مرضیه ملکشاهی ^📧 استادیار، گروه زبان انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
سید محمدرضا میرسید استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

چکیده

مقالۀ حاضر به تحلیل پسااستعماری ترجمۀ انگلیسی ویلیام چیتیک از کتاب کشف‌الأسرار و عدة الابرار، تفسیر بزرگ و مشروح رشیدالدین میبدی، مفسر ایرانی قرن ششم، از قرآن می‌پردازد. هدف پژوهش حاضر این است که نشان دهد چگونه موقعیت چیتیک به‌عنوان یک محقق غربی معاصر رویکرد ترجمه او را که بازتابی از برخی گرایش‌های شرق‌شناسی بازمانده از گفتمان‎های استعماری است، شکل داده است. گزینشها و انتخاب‌های ترجمه‌ای چیتیک فرهنگ اسلامی را صرفاً به فرهنگ عرفانی تقلیل داده و دخل و تصرف‌های وی نشان از نگاه شرق‌شناسانه‌ به متن دارد. چیتیک اثر میبدی را صرفاً به تفسیری عرفانی و صوفیانه فروکاسته، بسیاری از محتوای بافتی آن را حذف کرده و بر بخش‌های مربوط به «عشق» بیش از سایر بخش‌ها تأکید کرده است و از این طریق در راستای تمایلات شرق‌شناسانه تمایزی قاطع میان تصوف عرفانی مبتنی بر عشق و اسلام بنیادگرا و شریعت‌مدار برقرار ساخته است. این رویکرد تقلیل‌گرایانه که کوششی است برای برآورده کردن انتظارات خوانندگان غربی، شرح و تفسیر منسجم و کل‌نگر میبدی را که همه ابعاد زبانی، معنوی، حقوقی و شریعت‌مدارانه اسلام را در هم تنیده است، مخدوش کرده است. حذف احادیث و بخش‌های عربی در ترجمه مرکزیت روایات نبوی در تفسیر قرآن را کاهش داده است. به‌طور کلی، چیتیک در ترجمه خود با بافت‌زدایی و همگون‌سازی متنِ چندوجهی میبدی، اصالت آن را خدشه‌دار کرده است. این مقاله خواستار تأمل بیشتر مترجمان درباره پیش‌فرض‌های ایدئولوژیک موروثی و احترام به زمینه فرهنگی و ماهیت چندوجهی متون منبع است.

کلمات راهنما:

پسااستعمار، ترجمه، تصوف، تفسیر قرآن، شرق‌شناسی، کشف الأسرار

مراجع

Aschcroft, B., Griffiths, G., & Tiffin, H. (2004). The Empire Writes Back: Theory and Practice in Postcolonial Literatures. London & New York: Routledge.

Basnett, S, & Trividi, H. (1999). Of Colonies, Cannibals and Vernaculars. In S. Bassnett & H. Trividi (Eds.), Post-colonial Translation: Theory and Practice (pp.1–18). London: Routledge.

Bassnett, S. (2010). Postcolonial Translations. In Sh. Chew & D. Richards (Eds), A Concise Companion to Postcolonial Literature (pp. 78–96). Wiley-Blackwell.

Carbonell, O. (1996). The Exotic Space of Cultural Translation. In R. Alvarez (Ed), Translation, Power and Subversion (pp. 69–98). Multilingual Matters.

Chan, L.T.H (2000). Colonization, Resistance and the Uses of Postcolonial Translation Theory in Twentieth-century China. In Sh. Simon & P. St-Pierre (Eds), Changing the Terms: Translating in the Postcolonial Era (pp. 53–70). Canada: University of Ottawa Press.

Chittick, W. C. (2015). Introduction. In R.A.D. Meybodi, The unveiling of the mysteries and the provision of the pious: Kashf al-asrār wa ʿuddat al-abrār (pp. 1–9). (W.C. Chittick, Trans.). Amman, Jordan: Fons Vitae.

Dissanayake, W (2006). Post-colonial Theory and Asian Communication Theory: Toward a Creative Dialogue. China Media Research. 2(4).

Keeler, A. (2009). Meybodi, Abu'l-Fazl Rashid-al-Din. Encyclopedia Iranica. Retrieved November 17, 2023, from https://www.iranicaonline.org/articles/meybodi-abul-fazl-rasid-al-din

Meybodi, R. A. D. (2015). The unveiling of the mysteries and the provision of the pious: Kashf al-asrār wa ʿuddat al-abrār (W. C. Chittick, Trans.). Amman, Jordan: Fons Vitae.

Meybodi, R. A. D. (1952–1960). Kašf al-asrār wa ʿoddat al-abrār (Vols. 1–10). (ʿA.-A. Ḥekmat, Ed.). Tehran.

Moore, D.C. (2001). Is the Post- in Postcolonial the Post- in Post-Soviet? PLAMA, 116(1), 111–126. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/463645

Munday, J. (2001). Introducing Translation Studies: Theories and Application. London: Rutledge.

Nicholson, R. A. (1914). The mystics of Islam (Vol. 5). G. Bell and sons, Limited.

Niranjana, T. (1992). Siting Translation: History, Post-colonialism, and the Colonial Context. Berkley, Los Angeles and Oxford: University of California Press.

Richard, J. (1992). Translation and Cultural Hegemony: the Case of the French-Arabic Translation. In L. Venuti (Ed.), Rethinking Translation: Discourse/ Subjectivity and Ideology (pp. 139–159). London: Rutledge.

Said, E.W. (1979). Orientalism. New York: Vintage Books.

Schwarz, H. (2005). Mission Impossible: Introducing Postcolonial Studies in the US Academy. In H. Schwarz & S. Ray (Eds), A Companion to Postcolonial Studies (pp. 1–20). Blackwell Publishing Ltd.

Sengupta, M (1990). Translation, Colonialism and Poetics: Rabindranath Tagore in Two Worlds. In S. Bassnett & A. Lefevere (Eds.), Translation, History and Culture. London: Pinter Publisher.

Shamma, T. (2009). Postcolonial Studies and Translation Theory. MonTI. 1, 183–196. Retrieved from http://www.redalyc.org/articulo.oa?id=265119728014

Simon, Sh. (1997). Translation, Post-colonialism, and Cultural Studies. Meta. XIII (2), 462–477.

Snell-Hornby, M. (2006). The Turns of Translation Studies: New paradigms or shifting viewpoints?. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.

Tymoczko, M. (1999). Translation in a Post-colonial Context: Early Irish Literature in English Translation. Manchester: St. Jerome Publishing.

Tymoczko, M. (2010). Translation, Resistance, Activism: An Overview. In M. Tymoczko (Ed.), Translation, Resistance, Activism (pp. 1–22). University of Massachusetts Press.

Tyson, L. (2006). Critical Theory Today: A User-Friendly Guide. New York & London: Routledge, Taylor & Francis Group.

Venuti, L. (2017). The translator's invisibility: A history of translation. Routledge.

Young, R. J. C. (2003). Postcolonialism: A Very Short Introduction. New York: Oxford University Press Inc.

Yousef, T (2004). Translation and the Cultural Dimension: A Postcolonial –Poststructuralist Approach. Damascus University Journal, 2 (3+4), 43–56.