انگیزه ها و اهداف ترجمه در ایران: دیدگاهی تاریخی

چکیده

اسناد و شواهد زیادی نشان می­دهد ترجمه دارای پیشینه­ای چند هزار ساله در ایران است. ترجمه در ایران، با توجه به شرایط کشور، دارای فراز و نشیب زیادی بوده است. حجم کتاب­های ترجمه­شده گاه آنقدر زیاد بوده است که در دوره­هایی از تاریخ ایران «نهضت ترجمه» شکل گرفته است. ترجمه­های انجام­گرفته در ایران با انگیزه­ها و اهداف مختلفی بوده است. از جمله این انگیزه­ها می­توان به رساندن پیام و دستورات حکومت به آگاهی اقوام مختلف کشور، همسایگان یا کشورهای دیگر؛ رفع نیازها و پرکردن خلاء­های علمی جامعه؛ مطلع شدن از رمز و راز پیشرفتِ کشورهای دیگر و عقب­ماندگی ایران؛ ترویج آموزه­های دینی و مذهبی؛ علایق و انگیزه­های شخصی، دلایل و انگیزه­های مادی ... اشاره کرد. برخی از این انگیزه­ها چون پاسخ گفتن به نیازها و خلاء­های موجود در جامعه در سیر تاریخی ترجمه در ایران تکرار شده است، اما برخی از انگیزه­ها و اهداف ترجمه، خاص دوره­های تاریخی، و شرایط سیاسی و اجتماعی کشور بوده است.