ارزیابی کیفیّ ترجمۀ عربی هفت‌پیکر نظامی بر اساس نظریۀ آنتوان برمن: مطالعۀ موردی کتاب العرائس‌السبع اثر عبدالعزیز بقوش

چکیده

رابطۀ میان سرودن شعر و ترجمۀ شعر، رابطۀ تفکر و تأمل است. هر مترجم شعری در درجه اول یک تأویل‌گر متن است و تأویل‌های خود را بازنویسی و بازسرایی می‌کند. نزدیک کردن خوانش‌های مترجم به متن اصلی، مستلزم شناخت جهان و زبان شاعر است. البته این به معنای ارائۀ معناهای بسته نیست بلکه پی بردن به آن معنای غایی متن است که گسترۀ تأویل‌های بی‌پایان را در خود نهفته دارد؛ یعنی حس ناب متن. آنتوان برمن در نظریۀ گرایش‌های ریخت‌شکنانۀ خود با هدف برجسته ساختن اهمیّت دیگری و فرهنگ بیگانه در ترجمه و احترام به غرابت و بیگانگی متن اصلی، بر این اعتقاد است که مترجم باید از جهت شکل و محتوا، مقیّد به متن مبدأ و وفادار به آن باشد. در این جستار، ترجمۀ عربی عبدالعزیز بقوش از کتاب هفت‌پیکر بر اساس هفت مورد از مؤلفه‌های تحریف متن از دیدگاه برمن بررسی می‌شود. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد علت اصلی انحراف ترجمۀ عربی هفت‌پیکر از متن اصلی، عدم آشنایی مترجم به زبان فارسی، تمایزات مربوط به ساختار دستوری و هم‌چنین عدم تطابق کامل دامنۀ اطلاق واژه‌ها در دو زبان عربی و فارسی است که طبیعتاً ناشی از اختلاف فرهنگ، تمدن، عادات و رسوم دو قومی است که به این دو زبان سخن می‌گویند.