مشکلات ترجمۀ فارسی به انگلیسی فرایند مبتداسازی در بستر اپرتیوم

چکیده

ترجمۀ ماشینی با مشکلات بسیاری در ترجمه از زبان فارسی به انگلیسی، به دلیل وجود تفاوت‌های ساخت‌واژی، واژگانی و ساختاری بین این دو زبان، مواجه است. این مسئله به‌ویژه زمانی دشوارتر می‌شود که زبان مبدأ از ویژگی‌های خاصی برخوردار باشد که بررسی آنها در نظام‌های ترجمۀ ماشینی اجتناب‌ناپذیر است. این پژوهش در صدد مطالعۀ برخی مشکلات نحوی ماشین ترجمۀ قاعده-بنیاد سطحی اپرتیوم در ترجمۀ ساختارهای مبتداشده از زبان فارسی به انگلیسی است و تلاش می‌کند با توجه به واحد انتقال ساختاری اپرتیوم، راه‌حل‌هایی برای این ساختارها ارائه ‌دهد. در نهایت، نظام ترجمۀ ماشینی ساخته شده با ارزیاب‌های میزان خطای کلمه (WER) و میزان خطای مستقل از ترتیب واژه (PER) سنجیده می‌شود و کیفیت ترجمۀ حاصل با کیفیت ترجمۀ گوگل به‌عنوان یک نظام تزجمۀ ماشینی آماری مقایسه می‌گردد. فرهنگ لغت تک‌زبانۀ فارسی اپرتیوم از میان واژه‌های پربسامد پیکرۀ موازی انگلیسی-فارسی میزان و ویکی‌پدیا استخراج شدند. نتایج نشان می‌دهد مشکلات نحوی ترجمه به‌طور عمده ناشی از ویژگی‌های نحوی سازه‌های مبتداشده در زبان فارسی است که بررسی آنها در واحد انتقال ساختاری اپرتیوم دشوار است. یک روش در برطرف کردن این مشکلات نگارش قوانین انتقال ساختاری جدید است تا ساختارهای مذکور را به شیوه مناسبی ترجمه کند.