«عبارات پیش‌آشنا» و نحوۀ برگردان آن‌ها در ترجمۀ متون ادبی از روسی به فارسی
بررسی موردی نمایشنامۀ «مرغ دریایی»
چکیده
متون پیش‌آشنا عبارتند از جملات، کلمات و یا عباراتی که پیش‌تر در آثار ادبی و یا هنری به کار رفته‌اند و برای طیف وسیعی از افراد یک جامعه زبانی آشنا هستند. کارائولوف، زبانشناس روس، نخستین بار در سال 1986 به موضوع «متون پیش‌آشنا» توجه کرد. در این مقاله پس از معرفی، تبیین ویژگی‌ها و دسته‌بندی «متون پیش‌آشنا»، مشکلات ترجمه آن‌ها در متون ادبی و سپس روش‌های ترجمه آن‌ها را در این متون از زبانی به زبان دیگر بررسی خواهیم کرد. برای روشن‌تر شدن موضوع ترجمه این عبارات در متون ادبی، آن‌ها را در ترجمه سروژ استپانیان از نمایشنامه «مرغ دریایی» چخوف بررسی خواهیم کرد. خواهیم دید که اکثر «عبارات پیش‌آشنا»ی به‌کار رفته در این اثر «اسامی پیش‌آشنا» هستند و مترجم در برگردان آن‌ها از زبان روسی به فارسی از روش آوانگاری و حرف‌نگاری به‌علاوه توضیح در پاورقی استفاده کرده است.
کلمات راهنما:
عبارات پیش‌آشنا, ترجمه متون ادبی, نمایشنامه مرغ دریایی, چخوفمراجع
استپانیان، سروژ (1381). مجموعه آثار چخوف (ترجمه)، جلد هفتم، نمایشنامه‌ها 2، تهران: توس.
کریمی مطهر، جان‌اله، و شعبانی، مهرنوش (1395). بررسی و نقد نمایشنامه «مرغ دریایی». پژوهشنامه انتقادی متون و برنامه‌های علوم انسانی، سال شانزدهم، ویژه‌نامه زبانشناسی و زبانهای خارجی، بهار و تابستان 1395، 199–220.
Виноградов, В.С. (2001). Введение в переводоведение (общие и лексические вопросы). М.: РАО.
Гудков, Д.Б. (2003). Прецедентные феномены в текстах политического дискурса. Язык СМИ как объект междисциплинарного исследования: учеб. пособие. М.: Изд-во МГУ.
Гудков, Д.Б. (1999). Прецедентные феномены в языковом сознании и межкультурной коммуникации [Текст]: автореф. дис. ... д-ра филол. наук / Д.Б. Гудков. М.
Захаренко, И.В., Красных, В.В., Гудков, Д.Б., Багаева, Д.В. (1997). Прецедентное имя и прецедентное высказывание как символы прецедентных феноменов.Язык, сознание, коммуникация. М.: 1(1), 82–103.
Багаева, Д. В., Гудков, Д. Б., Захаренко, И. В., Красных, В. В. (1997). Когнитивная база и прецедентные феномены в системе других единиц и в коммуникации. Вестник Московского университета. Серия 9: Филология. М.: № 3, 62–85.
Казакова, Т.А. (2001). Практические основы перевода. СПБ: Изд-во Союз.
Карасик, В.И. (2004). Языковой круг: личность, концепты, дискурс. М.: Изд-во Гнозис.
Караулов, Ю.Н. (1986). Роль прецедентных текстов в структуре и функционировании языковой личности.Научные традиции и новые направления в преподавании русского языка и литературы: докл. сов. делегации на 6-м конгр. МАПРЯЛ. М: Русский язык. 105–126.
Караулов, Ю.Н. (2010). Русский язык и языковая личность.Изд. 7-е. М:Изд-воЛКИ.
Караулов, Ю.Н. (1987). Русский язык и языковая личность. М: Наука.
Комиссаров, В.Н. (2000). Общая теория перевода. М.: Высш. шк.
Кузьмина, Н.А. (1999). Интертекст и его роль в процессах эволюции поэтического языка. Екатеринбург: Изд-во Урал. ун-та.
Паперный З.С. (1954). А.П. Чехов. М.: Худ. лит.
Петрова, Н. В. (2010). Эволюция понятия «прецедентный текст». Вестник ИГЛУ,Филологические науки. Иркутск: 10 (2).176–182.
Прохоров, Ю. Е. (2016). Действительность. Текст. Дискурс.5-е издание. М.: Флинта: Наука.
Слышкин Г. Г. (2000). Лингвокультурные концепты прецедентных текстов. М.: Academia.
Федоров, А.В. (1983). Основы общей теории перевода. М.: Высшая школа.
Чуковский, К.И. (2008). Высокое искусство. Принципы художественного перевода. СПб.: Авалонъ, Азбука.
چاپ‌شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
