تاریخ‌نگاری به مثابه ترجمه

شاهنشاهی هخامنشی (550–330 پیش از میلاد) در تواریخ یونان کلاسیک

نویسندگان

  • Zeinab Amiri 📧 Allameh Tabataba'i University
  • فرزانه فرحزاد Allameh Tabataba'i University

چکیده

تاریخ‌نگاری را نوعی ترجمۀ واقعیت‌ها به داستان‌های روایی تلقی می‌کنند. هنگامی که مورخان به نوشتن تاریخ فرهنگ‌های دیگر به زبان مادری خود می‌پردازند، ماهیت ترجمه‌ای تاریخ‌نگاری مشهودتر می‌شود. همچنین، برخی از مورخان، همانند انسان‌شناسان فرهنگی، به ترجمۀ فرهنگی می‌پردازند، زیرا معمولاً نه‌تنها سفر می‌کنند و از ترجمه برای جمع‌آوری مواد خام خود استفاده می‌کنند، بلکه کنش‌های فرهنگی سرزمینی را که تاریخ آن را می‌نویسند، ترجمه می‌کنند. مقالۀ حاضر با تکیه بر دیدگاه‌های تاریخ‌نگاران روایت‌گرا همچون وایت (1973) و همچنین دیدگاه اسد (2018) دربارۀ انسان‌شناسی فرهنگی و نیز در پرتو نگاه فرارشته‌ای به کنش و مفهوم ترجمه، به دنبال این است که نشان دهد چگونه تاریخ‌نگاری در عصر کلاسیک یونان را می‌توان ترجمه قلمداد نمود. در راستای این هدف، ماهیت ترجمه‌ای آثار سه مورخ برجستۀ یونانی دربارۀ تاریخ عصر هخامنشی، یعنی هرودوت، کتزیاس و گزنفون، را مورد بررسی قرار داده و تلاش می‌نماید که نشان دهد چگونه تاریخ‌نگاری شاهنشاهی هخامنشی از عهد باستان تا دوران مدرن با کنش ترجمه آمیخته شده است.

کلمات راهنما:

فلسفه‌ی روایت‌گرای تاریخ، تاریخ‌نگاری یونانی، کنش ترجمه‌ای امپراطوری هخامنشیان

مراجع

Ambler, W. (200). Xenophon: The education of Cyrus. Cornell University Press.

Ankersmit, F. R. (1994). History and tropology: The rise and fall of metaphor. University of California Press.

Asad, T. (2018). Secular translations. Columbia University Press. ‏

Bassnett, S. (2008). Travelling and translating. World Literature Written in English, 40 (2), 66–76.

Breisach, E. (2007). Historiography: Ancient, medieval, and modern. University of Chicago Press. ‏

Briant, P. (2002). From Cyrus to Alexander: A history of the Persian Empire. (P. T. Daniels., trans.) Eisenbrauns. (Original work published 1996).

Burke, P. (2013). An intellectual self-portrait or the history of a historian. In A. Munslow (ed.). Authoring the past: Writing and rethinking history (pp. 171–182). Routledge.

Burrow, J. (2007.) A history of histories: Epics, chronicles, romances and inquiries from Herodotus and Thucydides to the twentieth century. Penguin Books.

Cartledge, P. (1997). Historiography and ancient Greek self-definition. In M. Bentely (1997). Companion to historiography (pp. 20–37). Routledge.

Catford, J. C. (1965). A linguistic theory of translation (Vol. 31). London: Oxford University Press. ‏

Cavendish, M. (2011). Ancient Greece: An illustrated history. Marshall Cavendish. ‏

Copleston, F. (1993). History of Philosophy Volume 1: Greece and Rome (Vol. 1). A&C Black.

Darbo-Peschanski, C. (2007). The origin of Greek historiography. In J., Marincola (ed.). A companion to Greek and Roman historiography (pp. 27–38). John wiley & Sons.

De Blois, L. & van der Spek, R. J., (2019). An introduction to the ancient world. ‏ Routledge.

Drews, R. (1973). The Greek accounts of Eastern history. Harvard University Press.

Farahzad, F. (2016). Women translators in contemporary Iran. In Von Flotow, L. & Farahzad, F. (eds.), Translating Women: Different Voices and New Horizons, (pp. 3–16). Routledge.

Foz, C. (2006). Translation, history and the translation scholar. In Bastin, G. and Bandia, P. (Eds.), Charting the future of translation history (pp. 131–144). University of Ottawa Press. ‏

Gentzler, E. (2017). Translation and rewriting in the age of post-translation studies. Routledge.

Hartog, F. (2002). The Invention of History: From Homer to Herodotus. In Q., E. Wang & G. G. (eds.). Turning points in historiography: A cross-cultural perspective (pp. 19–30). The University of Rochester Press.

Jenkins, K. (1991/2003). Rethinking history (with a new preface and conversation with the author by Alun Munslow). Routledge.

Kuhrt, A. (2002). The Persian Empire: A corpus of sources from the Achaemenid period. Routledge. ‏

Lecoq, P. (2010). Les inscriptions de la Perse achéménide: traduit du vieux perse, de l'élamite, du babylonien et de l'araméen (N. Khalkhali, trans.). Farzan-Rooz Publications. (Original work published 1997).

Lenfant, D. (2007). Greek historians of Persia. In J. Marincola (ed.). A companion to Greek and Roman historiography (vol. 1) (pp. 200–209). Blackwell.

Llewellyn-Jones, L. & Robson, J. (2010). Ctesias’ history of Persia: Tales of orient. Routledge.

Macualay, G. C. (2004). Herodotus: The Histories: With an introduction by Donald Lateiner. Nobles Classics.

Marincola, J. (Ed.). (2010). A companion to Greek and Roman historiography. John Wiley & Sons. ‏

Munslow, A. (1997). Deconstructing History. Routledge. ‏

Munslow, A. (2000). The Routledge companion to historical studies. Routledge.

Munslow, A. (2013). Authoring the past: Writing and rethinking history. Routledge.

Nergaard, S., & Arduini, S. (2011). Translation: A new paradigm. Translation: An Interdisciplinary Journal, 1, 8–17. ‏

Nicolai, R. (2007). The place of history in the ancient world. In J. Marincola (ed.). A companion to Greek and Roman historiography (vol. 1) (pp. 13–26). Blackwell Publishing.

Payàs, G. (2004). Translation in historiography: The Garibay/León-Portilla complex and the making of a pre-Hispanic past. Meta: journal des traducteurs/Meta: Translators’ Journal, 49 (3), 544–561. ‏

Polezzi, L. (2001). Translating travel: Contemporary Indian travel writing in English translation. Routledge.

Roberts, J. T. (2011). Herodotus: A very short introduction. Oxford University Press.

Saıd, S. (2007). Myth and historiography. In Marincola (ed.). A companion to Greek and Roman historiography (pp. 76–88). Blackwell Publishing.

Sheehan, S. (2018). A Guide to Reading Herodotus' Histories. Bloomsbury Publishing. ‏

Shuttleworth, M. & Cowie, M. (1997). Dictionary of translation studies. Routledge.

Tamiolaki, M. (2017). Xenophon’s Cyropaedia: Tentative answers to an enigma. In M. A. Flower (ed.). The Cambridge companion to Xenophon (pp. 174–194). Cambridge University Press.

Thompson, C. (2011). Travel writing. Routledge. ‏

White, H. (1973). Metahistory: The historical imagination in nineteenth century Europe. The Johns Hopkins University Press.

White, H. (1974). The historical text as literary artifact. Clio, 3(3), 277. ‏

Zagorin, P. (2009). History, the referent and narrative: Reflections on postmodernism now. In K. Jenkins (ed.). At the limits of history: Essays on theory and practice (pp. 64–88). Routledge.

Downloads

چاپ‌شده

2022-10-14

ارجاع به مقاله

Amiri, Z., & فرزانه فرحزاد. (2022). تاریخ‌نگاری به مثابه ترجمه: شاهنشاهی هخامنشی (550–330 پیش از میلاد) در تواریخ یونان کلاسیک. فصلنامه مطالعات ترجمه ایران, 20(79), 105–120. Retrieved از https://journal.translationstudies.ir/ts/article/view/1014

شماره

نوع مقاله

مقاله علمی-پژوهشی

DOR