رویکردهای ترجمه نوواژه در رشته فیزیک

نویسندگان

  • سمیه عدیلی 📧 نویسنده مسئول: دکتری مطالعات ترجمه، مدرس مدعو، گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، مؤسسه آموزش عالی ارشاد دماوند، تهران، ایران
  • محمد امین مذهب استادیار، گروه زبان انگلیسی، دانشگاه امام صادق، تهران، ایران
  • منصوره اسماعیلی دانشجوی کارشناسی ارشد مترجمی زبان انگلیسی، گروه مترجمی زبان انگیسی، دانشکده علوم انسانی، مؤسسه آموزش عالی ارشاد دماوند، تهران، ایران

چکیده

هدف از این مقاله بررسی راهکارهایی بوده است که مترجمان در ترجمه نوواژه‌ها از انگلیسی به فارسی در رشته فیزیک به­ کار گرفته‌اند. در این پژوهش از دو کتاب مرجع در فیزیک و ترجمه فارسی آنها به­ عنوان پیکره متنی استفاده شد. به ­منظور بررسی هرگونه تغییر در به­ کار بردن راهکارهای ترجمه‌ای در طول زمان، فاصله زمانی تقریباً دو دهه، بین اولین نسخةه ترجمه شده و نسخه بعدی در نظر گرفته شد. در مجموع، 120 نوواژه براساس طبقه‌بندی نیومارک (1988) شناسایی، دسته‌بندی و معادل­ های فارسی آنها در هر دو نسخةه ترجمه شده با هم مقایسه شدند. سپس، راهکارهای به­ کارگرفته‌شده مترجمان براساس چارچوب پیشنهادی نیومارک (1988) شناسایی و فراوانی هر یک محاسبه شد. نتایج نشان داد که پرکاربردترین راهکار در هر دو دوره مورد مطالعه، ترکیب (دوگانه، سه‌گانه) ((combination (couplets, triplets) بوده است. در نسخه‌های ترجمه‌ای منتشر شده در دهه 1360 (اولین دوره مورد مطالعه) انتقال (transference) کم‌کاربردترین راهکار بود، در حالی‌که کلمه مشتق‌شده از زبان مقصد (TL-derived word) کم‌کاربردترین راهکار به­ کار‌رفته در نسخه­ های ترجمه­ شده بعدی بود. در نهایت در پژوهش حاضر، تغییر قابل‌توجهی در راهکارهای به­ کار‌رفته در ترجمه نوواژه ها در دو دوره زمانی مورد بررسی یافت نشد.

واژه‌های راهنما: ترجمه، راهکارهای ترجمه، رشته فیزیک، نوواژه

مراجع

Cabre, T. (1999). Terminology: Theory, methods and applications (Vol. 1). Amsterdam: John Benjamins.

Choi, J. (2006). Interpreting neologisms used in Korea’s rapidly changing society: Delivering the meaning of neologisms in simultaneous interpretation. Meta: journal des traducteurs/Meta: Translators' Journal, 51(2), 188–201.

Crystal, D. (1992). An Encyclopedic Dictionary of Language and Languages.

Oxford: Blackwell.

Dasgupta, P. (2004). Archives arcades, and the translation of neologisms. Translation Today, 1(1), 6–28

Delabastita, D. (Ed.). (1996). Wordplay and translation. St. Jerome.

Hawamdeh, F. (2004). Term Planning: A Case Study on Weather Terms. [Unpublished master’s thesis]. Yarmouk University, Jordan].

Herberg, D. (1988). Neologismen—lexikologisch und lexikographisch betrachtet [Neologisms—a lexicological and lexicographical approach]. In: Sprachpflege Jg, 37 (8), 109–112.

Lefevere, A. (1992). Translating literature: Practice and theory in a comparative

literature context. New York: The Modern Language Association of America.

Ma’azallahi, p. & Saeedi, M. (2013). A text book of Literary Translation. Rafsanjan: Vali-e-Asr University of Rafsanjan.

Merriam-Webster. (n.d.). Dictionary by. In The Merriam-Webster.com Dictionary. https://www.merriam-webster.com

Molina, L. & Hurtado Albir, A. (2002). Translation techniques revisited: a dynamic and functionalist approach. Meta: Translator’s journal, 47(4).

Nasser, L. A. (2018). ‘The Use of Couplet in Translating Religio-Legal Terms from Arabic into English.’ ADAB AL-RAFIDAYN, 72, 1–20.

Newmark, P. (1988). A textbook of translation. London: Prentice Hall.

Panahi, M., Shomoossi, N., & Rasekh, A. E. (2009). ‘Translation Procedures in the Children's and Adult’s Literature: The Case of Neologisms.’ Translation Studies, 25(1), 29–48.

Petrova, E.E. (2014). ‘Analysis and Translation of Certain English Neologisms of Recent Years.’ Philological Sciences. Issues of Theory and Practice. Tambov: Gramota, 8 (Part 2), 123–125.

Silvia, P. (2001). Handbook of terminology. Terminology and Standardization Directorate. Translation Bureau. Public Works and Government Services, Canada.

Vihonen, I. (n.d.). Summaries 4/1998. IEPA. http://www.terminfo.fi/sisalto/summaries-41998-313.html

Yun, Q. & Shuang, S. (2020). ‘Strategies Applied in Neologism Translation: A Perspective on Sino-Foreign Intercultural Communication.’ Language Design, 22, 5–21.

چاپ‌شده

2023-06-15

ارجاع به مقاله

عدیلی س., مذهب م. ا., & اسماعیلی م. (2023). رویکردهای ترجمه نوواژه در رشته فیزیک. فصلنامه مطالعات ترجمه ایران, 21(81). Retrieved از https://journal.translationstudies.ir/ts/article/view/1068

شماره

نوع مقاله

مقاله علمی-پژوهشی

DOR