بررسی رده¬شناختی قید حالت براساس چارچوب لوب دیل (2005) بین زبان انگلیسی و فارسی: Loeb-Diehl (2005) in Focus

مرضیه افشاری; محمدحسین شرف زاده; آمنه زارع

نویسندگان

مرضیه افشاری دانشجوی دکتری زبان‌شناسی همگانی، گروه زبان‌شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
محمدحسین شرف زاده ^📧 استادیار گروه زبان‌شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران
آمنه زارع استادیار گروه زبان‌شناسی، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران

چکیده

بررسی‌های رده‌شناختی در ارتباط با تمام ارکان جمله صورت می‌گیرد که قید و انواعش نیز از آن مستثنی نیستند. در این پژوهش قید حالت براساس چارچوب رده‌شناختی لوب‌دیل در زبان انگلیسی و ترجمه متناظر آن در زبان فارسی مورد بررسی قرار گرفت. در این چارچوب راهبردهای ده‌گانه‌ای برای طبقه‌بندی رده‌شناختی 120 زبان دنیا ارائه شده است که زبان فارسی و انگلیسی نیز جزء آن است. در ابتدا جملات دارای قید حالت در زبان انگلیسی از رمان بلندی‌های بادگیر شناسایی و راهبرد به‌کار‌رفته در آنها مشخص ‌شد. سپس جملات متناظر آن‌ها در 4 ترجمۀ فارسی این شناسایی و راهبرد به‌کار‌رفته در آنها مشخص شد. یافته‌ها در جداولی باهم مقایسه شدند. نتایج تحقیقات پژوهش حاضر نشان ‌داد که راهبرد‌ قیدی در انگلیسی در اکثر موارد به راهبرد قیدی در فارسی ترجمه شده‌است و راهبرد حرف‌اضافه‌ای نیز به‌همین ترتیب در بیشتر مواقع به راهبرد حرف‌اضافه‌ای ترجمه شده است. در ارتباط با راهبرد صفت غیرشخصی نیز وضعیت همین است و در اکثر مواقع به راهبرد صفت غیرشخصی ترجمه شده است. نکته حائز اهمیت دیگر این است که در موارد متعددی راهبردهای به‌کار‌رفته در زبان انگلیسی، به سایر گروه‌ها در زبان فارسی نیز ترجمه شده‌اند. در نتیجه باید گفت که متناظر تک‌به‌تک و دقیقی برای راهبردهای موجود در زبان انگلیسی در زبان فارسی نمی‌توان یافت.

مراجع

ارژنگ، غ. (1397). دستور زبان فارسی امروز. چاپ نهم، قطره.

انوشه، م. (1398). نمود دستوری در ساخت فعل¬های پیاپی در زبان فارسی: رویکردی کمینه¬گرا. نشریه پژوهش‌های زبان‌شناسی، سال 11، ش 1، صص. 73–91.

انوشه، م. (1397). محمول¬های ثانویه در زبان فارسی رویکردی کمینه¬گرا، پژوهش‌های زبانی، ش. 2، صص. 1–21.

باطنی، م. ر. (1389). توصیف ساختمان دستور زبان فارسی. چاپ 13، امیرکبیر.

برونته، ا.‌ (1399). بلندی‌های بادگیر، ترجمه نگار غلام‌پور. انتشارات رمان روزگار (نشر اصلی اثر، 1847).

برونته، ا. (1398). بلندی‌های بادگیر، ترجمه مرجان اعتمادی. انگیزه مهر (نشر اصلی اثر 1847).

برونته، ا. (1391). بلندی‌های بادگیر، ترجمه علی‌اصغر بهرام‌بیگی. نشر نو با همکاری انتشارات جامی (نشر اصلی اثر 1847).

برونته، ا. (1389). بلندی‌های بادگیر، ترجمه رضا رضایی. انتشارات نشرنی (نشر اصلی اثر 1847).

جهانتیغی، ع.، منصوری، م. و مولودی، ا. م. (1397). توالی بی‌نشان قید حالت، مکان و زمان در فارسی و انگلیسی: رهیافتی در آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، پایان¬نامة کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.

دانشور کشکولی، مرجان (1394). قید فارسی از نگاه دستوری نقش‌گرای نقش و ارجاع. مجموعه مقالات دهمین همایش بین¬المللی ترویج زبان و ادب فارسی. صص. 443–432.

رحیمیان، ج. (1389). ساخت زبان فارسی. انتشارات دانشگاه شیراز.

رضایی، و. و خدری، ن. (1401). قیدهای زبان فارسی از نگاه سرنمون رده‌شناختی به اجزاء کلام. مجله زبان‌شناسی و گویش‌های خراسان، سال 14، ش 4، صص. 101–124.

شکری، م.، نظری، ع.، میرزایی الحسینی، س. م. (1398). بررسی تطبیقی واحدهای زبانی وصف فعل و صفت در عرب با قید در فارسی و انگلیسی. نشریه زبان¬پژوهی، 11(32)، 45–77. https://doi.org/10.22051/jlr.2018.16729.1395

طبیب‌زاده، ا. (1391). دستور زبان فارسی براساس نظریه‌ی گروه‌های خودگردان در دستور وابستگی، نشر مرکز.

قطره، ف. (1396). نگاهی به تعریف قید در فرهنگ‌های فارسی و انگلیسی. ویژه¬نامه نامة فرهنگستان، (12)، 66–49.

کریمی دوستان، غ.، و تجلی، و. (1396). نگاهی نو به قید حالت در زبان فارسی. جستارهای زبانی، (4)، 281–259.

Bronte, E., J (1847). Wuthering Heights. TC Newby.

Loeb-Diehl, F. (2005). Typology of Manner Expression. Ph.D. thesis, University of Nijmegen. Redbud.