:بررسی شبکۀ معنایی واژۀ «وجه» و اهمیت آن در ترجمۀ قرآن کریم از منظر معناشناسی شناختی
مطالعۀ موردی: سورۀ مبارکۀ بقره
چکیده
ترجمۀ دقیق آیات قرآن کریم جهت دستیابی به مفاهیم عمیق، مترجمان را به سوی علوم جدید سوق داد. از آنجا که معناشناسی شناختی، معنا را با تکیه بر شناخت بررسی میکند، میتواند با تکیه بر مقولهیندی مفاهیم زبانی، معنای اصلی و سرنمونی را شناسایی و آن را با معنای فرعی گره زده وشبکۀ معنایی را تشکیل دهد تا به این پرسش پژوهش پاسخی شایسته داده شود: واژۀ وجه در قرآن کریم و به طور خاص در سورۀ مبارکۀ بقره، باتوجه به شبکۀ معنایی دارای چه مفاهیمی است و ترجمۀ متناسب آن چگونه است؟ برای پاسخ به این پرسش، ابتدا معناي اين واژه از منابع معتبر لغت، جست وجو و سپس از محور همنشيني در فهم معنا و ترجمۀ آن، کمک گرفته مي شود تا مفهوم واقعی واژه ورای ظاهر هویدا شود. واژۀ «وجه» از کلمات پرتکرار است که ۷۷ بار در کل قرآن کریم بهکار رفته و بیشترین تکرار (یازده بار) در سورۀ مبارکۀ بقره است که محدودۀ پژوهش میباشد. مقالۀ حاضر سعي دارد با روش توصیفی تحلیلی به کمک مقولۀ شعاعی و روابط همنشینی میان کلمات، این آیات را بررسی نماید تا نتیجه بگیرد که معنای سرنمونی «وجه» همان چهره و صورت است و معانی فرعی آن، نفس و ذات است. مزيت بررسي کلمه «وجه» در قرآن با روش معناشناسي شناختی آن است که جهانبيني قرآن در ارتباط با واژه وجه، مشخص، و معارف پنهان قرآن استخراج می شود.
کلمات راهنما:
شبکۀ معنایی، قرآن کریم، معناشناسی شناختی، وجهمراجع
قرآن کريم.
ابن دريد الأزدي، ابوبکر محمد بن حسن (1987). جمهرة اللغة. المحقق: رمزي منير بعلبكي. دار العلم للملايين.
ابن فارس، احمد (1404). معجم مقاييس اللغه. تحقيق و ضبط عبدالسلام محمد هارون. مكتب الاعلام السلامی.
ایزوتسو، توشیهیکو (1361). خدا و انسان در قرآن. (احمد آرام، ترجمه). شرکت سهامی انتشار (نشر اصلی 1964).
تقیّه، محمد حسن (1382). ترجمۀ قرآن: چالشها و راهکارها. مطالعات ترجمه. 1 (1)، 53–43.
تیلور، جان آر، و لیتل مور، جانت(1396). راهنمای زبانشناسی شناختی. (وجیهه فرشی و نجمه فرشی، ترجمه). نشر نویسه پارسی (نشر اثر اصلی 2015).
حسابی، اکبر (1393). شبکۀ چارچوبی و شبکۀ واژگانی؛ دو ابزار ارزشمند برای ترجمه. مطالعات ترجمه. 12 (46)، 30–17.
الخولی، محمد علی (2000). علم الدلاله: علم المعنی. دار الفلاح للنشر و التوزیع.
راسخ مهند، محمد (1397). درآمدی بر زبان¬شناسی شناختی: نظریهها و مفاهیم. سمت.
راغب اصفهاني، حسین (1374). ترجمه و تحقیق مفردات الفاظ قرآن. (سیدغلامرضا خسرویحسینی، ترجمه). مرتضوی.
شریفی، علی (1394). معناشناسی قرآن در اندیشۀ شرق¬شناسان با تأکید بر ایزوتسو. انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
شعیری، حمیدرضا (1397). مبانی معناشناسی نوین. چاپ ششم. سمت.
صفوی، كورش (1392). درآمدی بر معني¬شناسی. سورة مهر.
طبرسی، فضل بن حسن (بی تا). مجمع البیان. 27ج. فراهانی.
عبدالباقي، محمد فؤاد (1383). المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الكريم. چاپ دوم، نويد اسلام.
فولادوند، محمد مهدی (1415ق). ترجمه پارسی قرآن کریم. دار القرآن الکریم.
گيررتس، دیرک (1393). نظريه¬های معني¬شناسی واژگانی. (كوروش صفوی، ترجمه). علمی (نشر اثر اصلی 1917).
لطفی¬پور ساعدی، کاظم (1395). درآمدی به اصول و روش ترجمه. چاپ یازدهم. مرکز نشر دانشگاهی.
مختار عمر، أحمد (1998). علم الدلاله. عالم الكتب للنشر و التوزيع و الطباعة.
مصطفوي، حسن (1360). التحقيق في کلمات القرآن الكريم. بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مطیع، مهدی (1387). معناشناسی زیبایی در قرآن کریم. دانشگاه اصفهان.
Evans, V., & Green, M. (2006). Cognitive linguistics, An introduction. Edindurgh University Press.
Lakoff, G., & Johnson, M. (1999). Philosophy in the flesh: The embodied mind and its challenge to Western philosophy. University of Chicago Press.
Lee, D. (2001). Cognitive linguistics. Oxford University Press.
Ungerer, F., & Schmid, H. J. (1996). An introduction to cognitive linguistics. Longman.
Talmy, l., (2000). Toword a cognitive semantics (2 vols.). MIT Press.
Tyter. A., & Evans, V. (2003). The semantics of English prepositions, spatial scenes, embodied meaning and cognition. Cambridge University Press.
Downloads
چاپشده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
DOR
مجوز
حق نشر 2024 Farhad Divsalar, Mohammad Ghomi
این پروژه تحت مجوز بین المللی Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 می باشد.
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).