بررسی ترجمه‌های قران کریم به لحاظ آرایش واژگانی

چکیده

آرایش واژه‌های اصلی هر زبان از پایدارترین عناصر شکل دهندۀ ساختار آن زبان به حساب می‌آید. برخی از مترجمین قرآن کریم با این تصور که آرایش واژه‌ها رسالت مهمی در انتقال معنا دارند و دخل و تصرف در آن موجب تحریف کلام الهی می‌شود، سعی در حفظ آرایش واژه‌ها در ترجمۀ خود به زبان مقصد نموده‌اند. در این جستار ضمن تبیین قابل ترجمه بودن آرایش واژگانی زبان وحی به بررسی آن در تعداد قابل توجهی از ترجمه‌های فارسی و انگلیسی قرآن کریم پرداخته شده است. این پژوهش، با بررسی بیش از 50 ترجمۀ فارسی و 10 ترجمۀ انگلیسی قرآن کریم، نشان می‌دهد که در بیشتر ترجمه‌های فارسی آرایش واژگانی زبان مقصد حفظ شده است. در این پژوهش استدلال شده است که برخی از ویژگی‌های زبان فارسی از جمله ضمیرانداز بودن فارسی، قلب نحوی و مبتداسازی که تا حدودی آرایش واژگان را در این زبان شناور ساخته است در آزادی عمل مترجمین در حفظ آرایش واژگانی زبان مبدأ مؤثر است. این پژوهش همچنین نشان می‌دهد آنجا که استفاده از الگوی نشاندار می‌تواند ترجمه را به آرایش زبان مبدأ نزدیک‌تر نگاه دارد مترجمین ترجیح می‌دهند از الگوی نشاندار استفاده کنند. در خصوص ترجمه‌های انگلیسی، این پژوهش نشان می‌دهد که به دلیل مقاومتی که زبان انگلیسی در برابر تغییر در آرایش واژگان اصلی نسبت به زبان‌هایی چون فارسی از خود نشان می‌دهد، مترجمین تقریباً آرایش واژگانی زبان مبدأ (عربی) را به زبان مقصد (انگلیسی) برگردانده‌اند.