مرگ فروشنده: از صفحه به صحنه

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی و مقایسه انواع تغییرات صورت گرفته در کنش‌ها و گفتگوهای شخصیت‌های نمایشنامه Death of a Salesman است که طی ترجمه صفحه (مرگ پیله‌ور و مرگ فروشنده) و سرانجام به اجرا درآمدن روی صحنه (مرگ فروشنده) ایجاد شده است. با استفاده از مدل لادوسر (۱۹۹۵) که برای تحلیل متون نمایشی ترجمه شده طراحی شده است، انواع تغییرات و در نتیجه اقتباس صورت گرفته در نمایش (دیداری شنیداری) اجرا شده روی صحنه و همچنین ترجمه‌های منتشر شده دخیل در خلق آن، تحلیل و با یکدیگر مقایسه شد. نتایج تحقیق نشان داد در ترجمه صفحه عموماً ناهمگونی نظام ساختاری، معنایی و فرهنگی دو زبان مبدأ و مقصد (انگلیسی و فارسی) اساس تغییرات را تشکیل می‌دهد. اما در نظام تئاتر، متن نمایشنامه، در سطوح بالا(تر) دستخوش تغییرات می‌شود و در قالب اقتباس آزاد(تر) روی صحنه به اجرا درمی‌آید. در خلق و اجرای نمایش (ترجمه شده) اجرایی، علاوه بر عدم تطابق کامل ساختار زبانی و فرهنگی، سبک و خلاقیت منحصر به فرد اعضای نمایش، به خصوص کارگردان، عموماً منجر به ایجاد تغییراتی در متن اصلی نمایش می‌شود. بنابراین، در جریان بازخلق نمایش اجرایی، در راستای هویت، سلیقه و علاقه کلی ببیندگان تئاتر، انواع مختلفی از تغییرات که اساس اقتباس را تشکیل می‌دهد، ایجاد می‌شود.