بررسی سیر تحول شیوه‌های ارزیابی ترجمه به منظور ارائه مدلی ترکیبی

چکیده

ارزیابی ترجمه عملی بس ظریف و پیچیده است و کارکرد بسزایی در فرایند آموزش ترجمه دارد به طوری که از یک سو بخشی از فرایند آموزش ترجمه و از سوی دیگر ابزاری برای نیل به اهداف آن محسوب می‌شود. اهمیت این امر در چند دهه اخیر موجب افزایش تحقیق و مطالعه و ارائه راهکارهای متعدد در این حوزه شده است. شیوه‌های مختلف ارزیابی که از ابزارهایی نظیر پیکره زبانی، متون موازی، شیوه‌های آزمون سازی و مشورت با کار‌شناسان حرفه‌ای بهره گرفته‌اند نیز براساس مدل‌های زبان‌شناسی و علوم میان‌رشته‌ای ارائه شده‌اند. سیر تحول این طرح‌ها به گونه‌ای بوده است که ارزیابی از ذهنیت‌گرایی به سمت عینیت‌گرایی حرکت کند تا نتایج بیش از پیش اثبات‌پذیر و ملموس گردند. واضح است که چنین حرکتی از ابعاد متعددی چالش‌برانگیز است. در این مقاله با بررسی سیر تحول شیوه‌های ارزیابی قدیم و جدید و کارکرد‌ها و کاستی‌های آنها در امر ارزیابی ترجمه تلاش شده است تا پیشرفت‌های این حوزه را دربرآورد کردن معیارهای ارزیابی مطلوب (نظام‌مندی، جامعیت، اعتبار، پایایی و عینیت‌گرایی) نشان دهیم. درپایان مدلی ترکیبی مطابق معیارهای مذکور ارائه کرده‌ایم.