بررسی چگونگی انتقال مؤلفه‌های تشبیه در ترجمه‌های فارسی و انگلیسی قرآن

چکیده

نظر به اهمیت مقوله بلاغت در قرآن کریم، در این مقاله برآنیم تا به بررسی یکی از جنبه‌های بلاغی قرآن کریم، یعنی استفاده از زبان تشبیه بپردازیم. در سال‌های اخیر، در باره تشبیهات قرآنی پژوهش‌هایی انجام داده‌اند، اما کمتر به مقوله نحوه ترجمه این حوزه زبانی پرداخته‌اند. هدف مقاله حاضر پرداختن به خلأ فوق است. به این منظور، تمامی تشبیهات قرآن کریم به عنوان حجم نمونه انتخاب گردید و تغییرات آن هنگام انتقال در ۸ ترجمه فارسی و ۵ ترجمه انگلیسی مورد بررسی و واکاوی قرار گرفت. به طور خاص در این مقاله چگونگی انتقال تصویر اصلی (مشبه به) و معنای مجازی (وجه شبه) مبنای کار بوده است. پس از بررسی ترجمه‌های فارسی و انگلیسی و استفاده از آزمون آماری (مجذور خی) که برای بررسی معناداری اختلاف‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، به این نتیجه رسیدیم که مؤلفه‌های تشبیه در شرایط متفاوت کاهش یا افزایش پیدا می‌کنند. فرض این تحقیق بر آن بوده است که هنگامی که وجه شبه در قرآن کریم به طور ضمنی بیان شده است، مترجمان از روش آشکارسازی استفاده کرده‌اند؛ اما پس از تحلیل داده‌ها به این نتیجه رسیدیم که رابطه معناداری بین وجه شبه ناقص در قرآن کریم و آشکارسازی وجود ندارد.