What’s in a Name: The Metalanguage of Equivalence

حسین ملانظر; قدرت حسنی

نویسندگان

حسین ملانظر دانشگاه علامه طباطبائی
قدرت حسنی ^📧 دانشگاه دامغان

چکیده

علی‌رغم نظریه‌های متعدّد دربارۀ ماهیت تعادل ترجمه‌ای و دهها سال تلاش در این زمینه، تعادل ترجمه‌ای همچنان یکی از موضوعات بحث‌برانگیز رشتۀ مطالعات ترجمه است؛ نظریه‌پردازان ترجمه دیدگاه‌های مختلف، و حتّی بعضاً کاملاً متضاد، دربارۀ تعادل ترجمه‌ای دارند. درحالی‌که تعریف بسیاری از نظریه‌پردازان از ترجمه مبتنی بر ماهیّت تعادل در ترجمه است، برخی تعادل ترجمه‌ای را توهّمی بیش نمی‌دانند. این پژوهش نظری بر آن است تا پس از ارائۀ پیشینۀ پژوهشی دربارۀ تعادل ترجمه‌ای از نیمۀ دوم قرن بیستم به بعد، به مسئله نام‌گذاری تعادل ترجمه‌ای در زبان انگلیسی یعنی equivalence بپردازد. این پژوهش این‌گونه استدلال می‌کند که خود واژۀ equivalence به پیچیدگی ماهیّت تعادل ترجمه‌ای افزوده ‌است و با این‌که واژۀ equivalence بیانگر ارزش یکسان (equal value) در ترجمه است، در عمل هرگز چنین اتفاقی نمی‌افتد. باتوجه‌به این مسئله، این پژوهش واژۀ جدیدی به‌جای equivalence پیشنهاد می‌کند و استدلال می‌کند که این نوواژه تاحدِّ زیادی با آنچه درعمل، ما از تعادل ترجمه‌ای انتظار داریم سازگار است.

کلمات راهنما:

تعادل, ترجمه به مثابه مفهومی خوشه‌ای, تعریف ترجمه, شبه‌تعادل, مطالعات توصیفی ترجمه

بیوگرافی نویسندگان

حسین ملانظر، دانشگاه علامه طباطبائی

دانشیار، گروه مترجمی زبان انگلیسی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان های خارجی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران؛

قدرت حسنی، دانشگاه دامغان

استادیار، گروه زبان انگلیسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران؛

مراجع

Baker, M. (1992). In Other Words: A Coursebook on Translation. London-New York: Routledge.

Bassnett, S. & Lefevere, A. (1992). General editors’ preface. In A. Lefevere (Ed.), Translation, History, Culture: A Sourcebook (PP. xi-xii). London-New York: Routledge.

Bassnett, S. & Trivedi, H. (1999). Introduction: Of colonies, cannibal and vernaculars. In S. Bassnett & H. Trivedi (Eds.), Post-Colonial Translation: Theory and Practice (PP. 1–18). London: Routledge.

Bell, R. (1991). Translation and Translating: Theory and Practice. London-New York: Longman.

Blumczynsky, P. (2016). Ubiquitous Translation. London-New York: Routledge.

Blumczynsky, P. (2020). Bible, Jewish and Christian. In M. Baker & G. Saldanha (Eds.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies (PP. 40–46). London-New York: Routledge.

Blumczynsky, P. & Hassani, G. (2019). Towards a Meta-theoretical Model for Translation: A Multidimensional Approach. Target 31(3), 328–351.

Catford, J. C. (1965). A Linguistic Theory of Translation: An essay on applied linguistics. London: Oxford University Press.

Chesterman, A. (1997). Memes of Translation. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.

Even-Zohar, I. (1978/2004). The Position of Translated Literature within the Literary Polysystem. In L. Venuti (Ed.), The Translation Studies Reader (PP. 199–204). London-New York: Routledge.

Gerzymisch-Arbogast, H. (2001). Equivalence Parameters and Evaluation. Meta 46(2), 227–42.

Harris, B. (1977). Papers in Translatology. Ottawa: Ottawa University.

Hebenstreit, G. (2021). Functional Translation Theories and Ethics. In K. Koskinen & N. K. Pokorn (Eds.), The Routledge Handbook of Translation and Ethics (PP. 58–71). London-New York: Routledge.

Hermans, T. (1991). Translational Norms and Correct Translations. In K. M. Van Leuven-Zwartand & T. Naaijkens (PP. 155–169). Translation studies: The state of the art. Amsterdam: Rodopi.

Hermans, T. (2020). Descriptive Translation Studies. In M. Baker & G. Saldanha (Eds.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies (PP. 143–147). London-New York: Routledge.

Holmes, J. (1972/2004). The Name and Nature of Translation Studies. In L. Venuti (Ed.), The Translation Studies Reader (PP. 180–192). London-New York: Routledge.

Ivir, V. (1996). A Case for Linguistics in Translation Theory. Target 8(1), 149–57.

Jakobson, R. (1959/2004). On Linguistic Aspects of Translation. In L. Venuti (Ed.), The Translation Studies Reader (PP. 138–143). London-New York: Routledge.

Katan, D. (2020). Culture. In M. Baker & G. Saldanha (Eds.), Routledge Encyclopedia of Translation Studies (PP. 133–138). London-New York: Routledge.

Kenny, D. (1998). Equivalence. In M. Baker (Ed.), The Routledge Encyclopedia of Translation Studies (PP. 77–80). London-New York: Routledge.

Kewley Draskau, J. (1991). Some Reflections On “Equivalence”/”Äquivalenz” As A Term And A Concept In The Theory Of Translation. Meta 36(1), 269–74.

Koller, W. (1995). The Concept of Equivalence and the Object of Translation Studies. Target 7(2), 191–222.

Morini, M. (2008). Outlining a New Linguistic Theory of Translation. Target 20(1), 29–51.

Munday, J. (2001). Introducing Translation Studies. London-New York: Routledge.

Neubert, A. (1994). Competence in Translation: a Complex Skill, How to Study and How to Teach it. In M. Snell-Hornby, F. Pöchhacker & Klaus Kaindl (Eds.), Translation Studies: An Interdiscipline (PP. 411–420). Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.

Newmark, P. (1988). Approaches to Translation. New York, London, Toronto, Sydney, Tokyo and Singapore: Prentice Hall.

Nida, E. A. (1964a/2004). Principles of Correspondence. In L. Venuti (Ed.), The Translation Studies Reader (PP. 153–167). London-New York: Routledge.

Nida, E. A. (1964b). Toward a Science of Translating, with Special Reference to Principles and Procedures Involved in Bible Translating. Leiden: E.J. Brill.

Nida, E. A., & Taber, C. (1969/1982). The Theory and Practice of Translation. Leiden: E.J. Brill.

Pym, A. (1992). Translation and Text Transfer: An Essay on the Principles of Intercultural Communication. Frankfurt: Peter Lang.

Pym, A. (1995). European Translation Studies, Une science qui derange, and Why Equivalence Needn’t Be a Dirty Word. TTR 8(1), 153–76.

Pym, A. (2004). The moving text: localization, translation, and distribution. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.

Pym, A. (2011). Translation Theory as Historical Problem-Solving. Intercultural Communication Review 9. 49–61.

Quine, W. (1960). Word and Object. Cambridge: MIT Press.

Shuttleworth, M. & Cowie, M. (1997). Dictionary of Translation Studies. Manchester: St Jerome.

Snell-Hornby, M. (1988/1995). Translation Studies: An Integrated Approach. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.

Tack, L. (2000). Translation and the Dialectics of Difference and Equivalence: Some Theoretical Propositions for a Redefinition of the Source-target Text Relation. Meta 45(2), 210–27.

Toury, G. (1978/2004). The Nature and Role of Norms in Translation. In L. Venuti (Ed.), The Translation Studies Reader (205–218). London-New York: Routledge.

Toury, G. (1985). A Rationale for Descriptive Translation Studies. T. Hermans (Ed.), The Manipulation of Literature: Studies in Literary Translation (PP. 16–41). London: Croom Helm.

Toury, G. (1995). Descriptive Translation Studies and Beyond. Amsterdam-Philadelphia: John Benjamins.

Tymoczko, M. (2005a). Trajectories of Research in Translation Studies. Meta 50(4), 1082–97.

Tymoczko, M. (2005b). Enlarging Western Translation Theory: Integrating Non-Western Thought About Translation. Retrieved from http://www.scribd.com/doc/70064478/Tymoczko-Translation-Theory (accessed October 5, 2011).

Vermeer, H. (1987). What does it mean to translate? Indian Journal of Applied Linguistics 13(2), 25–33.

Wilss, W. (1982). The Science of Translation: Problems and Methods. Tübingen: Gunter Narr Verlag.

Yallop, C. (2001). The Construction of Equivalence. In E. Steinar & C. Yallop (Eds.), Exploring Translation and Multilingual Text Production: Beyond Content (PP. 229–248). Berlin: Mounton de Gruyter.