ترجمة ماشینی و كامپیوتری در عصر ارتباطات

چکیده

با شروع هزارة سوم،‌ ارتباطات به عنوان كانون نگرانی‌های بشر مشخص شده است. علاوه بر این انقلاب فناوری،‌ضرورت تبادل اطلاعات در فضایی با فرهنگ‌ها و زبان‌های ناهمگون را به اثبات رسانیده است. بنابراین نقش یك زبان مشترك و یا ترجمه به عنوان یك پل ارتباطی غیر قابل انكار است. با توجه به حجم وسیع تبادل اطلاعات،‌ روشهای سنتی در ترجمه دیگر جوابگو نیستند. به همین دلیل ترجمة ماشینی و ترجمه‌های اینترنتی به عنوان یك راهكار منطقی مطرح شده‌اند. اگرچه این ضرورت غیر قابل انكار است،‌ با این همه، انتقادات و مخالفتهایی نیز در شرف تشكیل است. یقیناً بشر نمی‌تواند بپذیردماشینی كه خود ساخته است جایگزین وی گردد. بنابراین دخالت عامل انسانی در ماشینهای ترجمه نیز اجتناب‌نابذیر است. اما آیا می‌توان نقش ماشینهای ترجمه را انكار كرد؟ با اینكه هنوز مشكل ترجمه‌ناپذیری در برخی زمینه‌ها از قبیل ترجمة متون ادبی وجود دارد، برتری دقت و سرعت ماشینهای ترجمه به ویژه از نظر انسجام نگارشی و كاربرد اصطلاحات متجانس در ترجمه در مقایسه با انسان به اثبات رسیده است. شاید تنها ضعف ماشینهای ترجمه نداشتن دانشِ دنیای واقعی است. اما آیا روباتها می‌توانند جایگزین بشر گردند؟ اگر جواب مثبت است، بشر یك خالق دیگر است. در نهایت همگی امیدواریم كه شاهد پیشرفت در زمینة ترجمة ماشینی باشیم اگرچه انسان هنوز قضاوت عادلانه‌ای نسبت به توانمندیهای شگفت‌آور كنونی در زمینة ترجمة ماشینی ندارد.