سانسورگریزی در ترجمۀ ادبیات داستانی
چکیده
سانسور به عنوان یک گفتمان حاکم و کنش سرکوبگرانه در تمام فعالیت‌های زندگی روزمره ما قابل مشاهده است و خود را بروز می‌دهد، در عین حال، از دوران باستان تا امروز راهبردها و ابزار متفاوتی برای فرار از سانسور یا سرکوب به کار رفته است. در پژوهش حاضر به سؤالات زیر پرداخته شده است: سانسور در افغانستان چه گونه به کار رفته است؟ از سانسور در چه مواردی فرار صورت گرفته است؟ در ترجمه، مترجمان چه گونه و در چه حوزه‌هایی از سانسور فرار نموده‌اند؟ چه راهبردهایی را به چه میزان به کار برده‌اند؟ چه انگیزه‌هایی برای فرار از سانسور وجود داشته است؟ برای این منظور، ادبیات داستانی ترجمه شده از سالهای 1312 تا 1400 برای بررسی برگزیده شدند. برای تحلیل راهبردهای ترجمه و شناسایی موارد فرار از سانسور، از تکسانومی تحلیلی پژوهشگران این پژوهش استفاده شد. به نظر می‌رسد که اعمال سانسور بر اساس تغییر و جابه‌جایی دولت‌ها رنگ و بوی متفاوتی می‌گیرد. قابل یاد آوری است که فرار از سانسور در حوزه‌های متفاوت جامعۀ افغانستان مشهود است. تغییر ساختار جمله‌واره‌ها پربسامدترین راهبرد بوده و درکل سانسورگریزی فرهنگی بسامد بیشتری در مقایسه با سانسورگریزی‌های دیگر داشته است. نتیجه نشان می‌دهد که قواعد و مقررات کشور و نوع رژیم حاکم به‌گونه چشم‌گیری بر میزان سانسورگریزی تأثیر می‌گذارد.
کلمات راهنما:
ادبیات داستانی, راهبردهای چسترمن, تکسانومی تحلیلی (توسعه یافته), سانسورگریزیمراجع
Baker, M., & Saldanha, G. (Eds.). (2011). Routledge encyclopedia of translation studies (2nd ed.). New York: Routledge.
Bezhan, F. (2018). Translation of foreign fiction in Afghanistan: The context, features, and translators. Amiri Publications.
Billiani, F. (Ed.). (2007b). Modes of censorship and translation: National contexts and diverse media. Manchester: St Jerome.
Boase-Beier, J., & Holman, M. (Eds). (1999). The practices of literary translation: Constraints and creativity. London and New York: Routledge.
Chesterman, A. (2016). Memes of translation: The spread of translation theory. Amsterdam: John Benjamins.
Farahzad, F. (2012). Translation criticism: A three-dimensional model (based on CDA). Translation Studies, 9(36), 27–44.
Iran International. (2019, July 11). گفتگو با اکرم پدرام نیا، مترجم رمان یولسیز اثر جیمز جویس [Video]. You Tube. https://www.youtube.com/watch?v=n2H-DqMgHNw
Khosravi, F. (1999). Sânsor: tahlili bar ketab dar dawreh-ye Pahlavi dowom [Censorship: An analysis of book censorship during the second Pahlavi period]. Tehran: Nashr-e Nazar.
Khourasanian. (2020, September 18). گفتگو با اکرم پدرام‌نیا، مترجم لولیتا و یولسیز [Video]. You Tube. https://www.youtube.com/watch?v=PV7VvMgb7eA
Lee, J. L. (2018). Afghanistan: A history from1260 to the present. London, Reaktion Books.
Mollanazar, H. (2011). Text Screening (Censorship) in Iran: A Historical Perspective. Iranian Journal of Applied Language Studies, 3(2), 159–186.
Müller, B. (2004). Censorship and Cultural Regulation: Mapping the Territory. In B. Müller (Ed.) Critical studies: Censorship and cultural regulation in the modern age (pp. 1–31). New York: Rodopi.
Muradi, S. (2015). Afghanistan dar sadeh-yi bistum (Az Abdul-Rahman Khan ta Karzai) [Afghanistan in the 20th century (from Abdul-Rahman Khan to Karzai]. Kabul: Entesharat-e Saeed.
Pedramnia, A. (2021, Sep 28). در باره‌ی اکرم (About Akram). Retrieved from https://www.pedramnia.com/fa/%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87/
Schnitzler. A. (2004, Mar 10). Arthru Schnitzler. Pp. 335–344. Retrieved from http://thereycenter.org/uploads/3/5/3/7/35378126/1577_001.pdf
St-Pierre, P. (2017). Translation as a Discourse of History. Érudit, 6 (1), 61–82.
Toronto Book Club. (2020, September 7). معرفی ترجمه فارسی کتاب: “لولیتا” نوشته ولادمیر ناباکوف، گفتگو با مترجم: اکرم پدرام‌نیا | TBC 92 [Video]. You Tube. https://www.youtube.com/watch?v=3Shah0J1xqo
Downloads
چاپ‌شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
DOR
مجوز
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
