رساله‌ای کهن دربارۀ ترجمه
معرفی و تصحیحِ رسالۀ «اَلْمُقَدِّمَة فِي قَوَانِين التَّرْجُمَة»
چکیده
«المقدمة فی قوانین الترجمة» رساله‌ای کوتاه از شاه ولی‌اللّه دهلوی، مترجم و دانشمندِ سدۀ ۱۱ هجری در شبه‌قارۀ هند، دربارۀ روش‌ها و راهکارهایِ ترجمه است. هدفِ پژوهشِ حاضر معرّفیِ نویسنده، روش‌هایِ ارائه‌شدۀ او برایِ ترجمه در این رساله و تبیینِ روشِ برگزیدۀ او است. روش‌هایِ ارائه‌شدۀ دهلوی ترجمۀ تحت‌اللّفظ، بیانِ حاصل‌المعنی، روشِ بینابینِ این دو، و روشِ پیشنهادی ویژۀ اوست. از نظرِ او، روشِ ایده‌آل ترجمۀ تحت‌اللّفظ و در عینِ حال کوشش برایِ انتقالِ مقصود است. در بخشِ دیگر، کوشش شده‌است که دست‌نویسِ این رساله معرّفی شود و تصحیحی انتقادی از آن ارائه شود. بررسیِ بیش‌ترِ این‌گونه نوشته‌ها در نگارشِ تاریخِ ترجمۀ بومی گره‌گشا خواهد بود.
کلمات راهنما:
تاریخ ترجمه, روش‌های ترجمه, ولی‌اللّه دهلوی, المقدمة فی قوانین الترجمةمراجع
آموزگار، ژاله و تفضّلی، احمد (۱۳۸۲). زبان پهلوی: ادبیات و دستور آن. تهران: معین.
خواجه ایّوب (۱۳۷۷). اسرارالغیوب: شرح مثنوی معنوی. تصحیحِ محمّدجواد شریعت. تهران: اساطیر.
دهلوی، قطب‌الدّین احمدبن عبدالرحیمِ. [دست‌نویس] مقدمة فی قوانین الترجمة. دسترسی در تاریخِ ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰. http://totfim.com/Manuscripts/Reader/34423
سمرقندی، اسحاق بن محمّد (۱۳۹۳). ترجمۀ السوادالأعظم. ترجمه به فارسی در حدودِ ۳۷۰ هجری قمری. تصحیحِ عبدالحی حبیبی. تهران: دانشگاه تهران.
نوشاهی، عارف (۱۳۹۶). فهرست نسخه های خطی فارسی پاکستان (جلد اول). تهران: مرکز نشر میراث مکتوب.
ویلی، محمّدعیسی (۱۳۸۴). مشکلات و امکانات سال‌یابی دست‌نویس‌های اسلامی. ترجمۀ حسن هاشمی میناباد. نسخه‌پژوهی. ۲: ۲۹۳–۳۱۱.
احمدرضا، محمّد (۱۳۵۲ هـ.ق). «مقدّمة». در: دهلوی، قطب‌الدّین احمدبن عبدالرحیمِ. الخیر الکثیر. بی‌نا: سلسلة مطبوعات المجلس العلمی.
الدهلوی، شاه ولي الله (۲۰۰۸). بتقدیم وتعریب الدکتور مصباح‌الله عبدالباقي. الدراسات الإسلامیة. ۴۳(۲): ۱–۲۸.
قاسمي، غلام مصطفیٰ (۲۰۰۰). قرآن مجید جو ترجمو کیئن کجي؟. سندی ادبي بورد. دسترسی به‌تاریخِ ۲۰ تیر ۱۴۰۰، برگرفته از http://www.sindhiadabiboard.org/catalogue/Articles/Book7/Book_page3.html
Al-Ghazali, M. (2010). Socio-Political Thought of Shah Wali Allah. Adam Publishers.
Britannica (2021). Shāh Walī Allāh: Indian Muslim theologian. In Encyclopedia Britannica. Retrieved July, 31, 2021, from https://www.britannica.com/biography/Shah-Wali-Allah
Gürçağlar, Ş. T. (2013). Translation history. In C. Millán, & F. Bartrina (Eds.), The Routledge handbook of Translation Studies (pp. 131–143). New York: Routledge.
Haim, O. (2019). What is the “Afghan Genizah”? A short guide to the collection of the Afghan Manuscripts in the National Library of Israel, with the edition of two documents. Afghanistan. 2(1): 70–90.
Mackenzie, D. N. (1986). A Concise Pahlavi Dictionary. Oxford: Oxford University Press.
Paul, L. (2013). A Grammar of Early Judaeo-Persian. Wiesbaden: Reichert Verlag.
Pym, A. (1992). Shortcomings in the historiography of translation. Babel, 38(4), 221–235.
Pym, A. (2014). Method in translation history. New York: Routledge.
Rizvi, A. (1980). Shāh Walī-Allāh and his Times: A Study of Eighteenth Century Islām, Politics and Society in India. Ma'rifat Publishing House.
Santoyo, J.-C. (2006). Blank spaces in the history of translation. In G. L. Bastin, & P. F. Bandia (Eds.), Charting the future of translation history: Current discourses and methodology (pp. 11-43). Ottawa: University of Ottawa Press.
Simon L. (2021). Arabic utterances in a multilingual world: Shāh Walī-Allāh and Qur’anic translatability in North India, Translation Studies, 14:2, 242–261, DOI: 10.1080/14781700.2021.1919192
Woodsworth, J. (1998). History of translation. In M. Baker (Ed.), Routledge encyclopedia of translation studies (pp. 100–105). London & New York: Routledge.
Lazard, G. (1963). La Jangue des plus anciens monuments de ja prose persane. Paris: Librairie C. Klincksieck.
Downloads
چاپ‌شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
DOR
مجوز
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
