نگاهی نو به گفتمان قرآنی:‏‎ ‎کاوشی پیرامونِ ماهیت گفتمان قرآنی با مراجعه به قرآن، حدیث و آثار علمی-پژوهشی

چکیده

رویکرد کنونیِ منتقدانِ حوزه ترجمه کلام وحی به ماهیت زبان قرآن مجید حاکی از این است که کتاب الهی را ‏متن‌گونه/ترکیبی از متن-گونه‌ها می‌دانند که در قالبِ گفتمان بشری می‌گنجد. هدف مطالعه حاضر، بررسیِ ماهیت متن ‏قرآن با تمرکز بر عناصرِ خاصِ گفتمانیِ آن بود. بدین منظور، در سه منبع (قرآن، حدیث و آثار محققان)، توصیف‌های ‏قرآن راجع به خود و راهبردهای گفتمانی آن در پیشبرد متن، تحلیل شد. یافته‌ها، فرضیۀ تحقیق را تأیید کرد: گفتمان ‏قرآنی را نمی‌توان با دسته‌بندی‌های موجودِ حوزه زبان‌شناسی و مطالعات ترجمه تعریف کرد. در بخش نتیجه‌گیری، این ‏انگاره بدیهی—که کلام وحی با چارچوب‌های حوزه زبان‌شناسی مطابقت دارد—بازنگری شد، با این هدف که ‏جدال‌های کهنه، از قبیلِ ترجمه(نا)پذیریِ قرآن مجید، به وفاق نزدیک شود. همچنین، پیشنهاد شد که حوزه‌هایی نظیر ‏‏«زبان‌شناسی قرآن» و «مطالعات ترجمه قرآن» لازم است شکل‌گیرد تا زمینۀ بحث علمی و بی‌طرفانه راجع به نقد ‏ترجمه قرآن مجید فراهم شود.‏