ارزشیابی کیفیت ترجمه: رویکردی ارزیابی‌مدار

چکیده

ارزشیابی کیفی ترجمه یا ارزیابی ترجمه همواره دغدغه‌ای عمده در مطالعات ترجمه به شمار می‌رود. علی‌رغم تلاش‌های اخیر توسط دانشمندان ترجمه برای دستیابی به مدلی عینی تر، کماکان کمبود مدل‌های انتشار یافته احساس می‌شود و همچنین توافقی کلی بر سر چگونگی ارزیابی ترجمه وجود ندارد. مطالعه حاضر در راستای دستیابی به مدلی عینی تر قصد دارد حوزه کاربری نظریه ارزیابی (مارتین و وایت، 2005) را گسترش دهد و آن را به عنوان مدلی جدید در ارزیابی ترجمه در زبان فارسی معرفی و کارآمدی و عملی بودن آن را مورد بررسی قرار دهد. این پژوهش با به‌کارگیری نظریه ارزیابی و با تمرکز بر زیر سیستم «نگرش» در تلاش است تا چگونگی بازآفرینی «نگرش» در مترجمین حرفه‌ای و کارآموز را در ترجمه سخنرانی سال 2013 دکتر روحانی تحلیل و بررسی کند. یافته‌ها نشان داد که هیچ تفاوت نظام‌مندی در زیر سیستم انتخابی از نظریه ارزیابی در ترجمه مترجم حرفه‌ای از سخنرانی روحانی وجود ندارد. ترجمه‌های متعدد ارائه شده توسط مترجمان کارآموز حاکی از آن است که عناصر نگرشی تا اندازه زیادی در ترجمه حفظ می‌شوند. تنها در ترجمه چهار مترجم کارآموز تفاوت معنادار آماری مشاهده شد. این مطالعه با ارائه مدلی آزمایشی تطبیقی که در قیاس با مدل هاوس (1997) ترسیم شده، پایان می‌یابد.