ترجمه و خاطره فرهنگی در کتاب‌های کودک رولد دال
چکیده
با وجود آنکه پژوهشگران مطالعات ترجمه پیوند ترجمه و خاطره را بررسی کرده‌اند، همواره مفهوم فرایند ترجمه در آثارشان نقش کم‌رنگی داشته است (بودوزکی 2007؛ سایمون 2011؛ و بروانلی 2016). این مقاله با هدف بررسی تأثیر فرایند ترجمه در تلاش است مدل خاطره فرهنگی آسترید اِرل را در چهار کتاب کودک رولد دال که چهار مترجم به زبان فارسی ترجمه کرده‌اند و سه ناشر معتبر آنها را به چاپ رسانده‌اند بکاود و رابطه سه بُعد اجتماعی، ذهنی و مواد متنی را در خاطره‌سازی چند نسل تحلیل کند. ابزار پژوهش مورد استفاده برای بررسی ابعاد اجتماعی و ذهنی مصاحبه ساختاریافته خزانه سازه‌های شناختی (RepGrid Technique) جورج کِلی است. برای تحلیل متنی از دسته‌بندی پارامترهای ترجمه‌پذیری زبان، متن و اثر پیتر توروپ استفاده شده است. تحلیل یافته‌ها نشان می‌دهد که تکرار طرحواره‌های ذهنی خوانندگان، بازترجمه‌های مترجمان، بازنشر ناشران و تولید حجم بیشماری از کتاب‌های ترجمه‌شده که در زیرمجموعه فرایند ترجمه قرار می گیرند از رولد دال و کتاب‌های فانتزی کودکان او نماد و متن‌های نمادین ساخته‌اند. همین مسئله موجب شده است خوانندگان فارسی‌زبان برای چندین نسل از رولد دال و آثارش خاطره فرهنگی بسازند.
کلمات راهنما:
خاطره فرهنگی, رولد دال, کتاب‌های فانتزی کودکان, نشانه‌شناسی فرهنگیمراجع
Brodzki, B. (2007). Can these bones live? USA: Standford University Press.
Brownlie, S. (2016). Mapping memory in translation. Uk: Palgrave McMillian.
Dahl, R. (1964). Charlie & the Chocolate Factory. Retrieved from www.freewebs.com/aungmyomin
Dahl, R. (1982). The BFG. UK: Puffin Books. Retrieved from www.bookfi.net.
Dahl, R. (1983). The Witches. UK: Puffin Books. Retireved from www.bookfi.net.
Dahl, R. (1988). Matilda. UK: Puffin Books. Retireved from www.bookfi.net.
Dahl, R. (1997). Matilda [Matilda]. (M. Najafkhani, Trans.). Tehran: Nashr-e Cheshmeh, Ketabhay-e Vanushe.
Dahl, R. (1998). Matilda [Matilda]. (Sh. Tahmasebi, Trans.). Tehran: Nashr-e Markaz, Ketabhay-e Maryam.
Dahl, R. (2007). Matilda [Matilda]. (P. Alipour, Trans.).Tehran: Ofogh publishing house, Ketabhay-e Fandough.
Erll, A., Numming A. (2008) Cultural memory studies. In Astrid Erll & Ansgar Numming (Eds.), An international and interdisciplinary handbook of memory studies (pp. 109–118). Berlin, New York: Ansi Publishing.
Erll, A. (2008) Literature film and the mediality of cultural memory. The power of fiction: Novels and films as media of cultural memory. In Astrid Erll & Ansgar Numming (Eds), An international and interdisciplinary handbook of memory studies (pp. 389–398). Berlin, New York: Ansi Publishing.
Erll, A. (2011). Memory in culture. UK: Palgrave McMillian.
Fransella, F. & Bell, R. (2004). A manual for repertory grid technique.Uk: Wily and Sons Ltd.
Jankowicz, D. (2004). The easy guide to repertory grids. London: Wiley.
Liddicoat, A. J. (2016). Translation as intercultural mediation: setting the scene. Perspectives, 24 (3), pp. 347–353. DOI: 10.1080/0907676X.2015.1125934
Lollini, M. (2015). Networks of reading. Humanist Studies & the Digital Age, 4 (1), pp. 1–34. DOI: 10.5399/uo/hsda.4.1.3685
Lotman, J. M. (1990). Universe of mind: A semiotic theory of culture. Bloomington: Indiana University Press.
Nuemman, B. (2008). The literary representation of memory. In Astrid Erll & Ansgar Numming (Eds.), An international and interdisciplinary handbook of memory studies (pp. 333–343). Berlin, New York: Ansi Publishing.
Ojamaa, M. & Torop, P. (2015). Transmediality of cultural autocommunication. International Journal of Cultural Studies 18 (1), 61–78. Doi: https://doi.org/10.1177/1367877914528119
Osimo, B. (2014). Torop and Translatability. Retrieved from http://courses.logos.it/EN/1_31.html.
Osimo, B. (2020, Sep 2). Re: Ask for a request! [Electronic mailing list message]. Retrieved from osimo@trad.it.
Rudd, D. (2012). Don't gobbelfunk around with words: Roald Dahl and language. In Ann Alston, Catherine Butler (Eds.), Roald Dahl (pp.51–69). New York: Palgrave Macmillan.
Shavit, Z. (2003). On the use of books for children in creating the German national myth. In Ann Lawson Lucas (Ed.), The Presence of the past in children’s literature. London: Praeger publishers, pp. 123–132.
Simon, Sh. (2011). Cities in translation: Intersections of language and memory. London & New York: Routledge.
Snell, H. Hutchison, L. (2014). Children and cultural memory in texts of childhood. London & New York: Routledge.
Tamm, M. (2015). Semiotic theory of cultural memory: In the company of Juri Lotman. Kattago, Siobhan (Eds). The Ashgate research companion to memory studies. (pp. 127–144). England & U.S.A: Ashgate Publishing Company.
Tamm, M. (2019). Juri Lotman-Culture, Memory and History, Essays in Cultural Semiotics. Translated from Russian by Brian James Baer. UK: Palgrav McMillan.
Torop, P. (2000). Towards the semiotics of translation. Semiotica, 128 (3/4), 597–609. Doi: https://doi.org/10.1515/SEMI.2000.128.3-4.597.
Torop, P. (2008). Translation as communication and auto-communication. Sign Systems Studies, 36 (2), 375–395.
Torop, P. (2019, May 2). Re: Ask a question! [Electronic mailing list message]. Retrieved from peeter.torop@ut.ee.
پروانه. (24 خرداد 1391). ماتیلدا اثر رولد دال [نوشته‌ی وبلاگ].
Retrieved from http://vajeh4myheart.mihanblog.com/post/85
خلیلی. نوشیار. (عکاس). (1398). ماتیلدا [عکس]. ایران: تهران.
خورمیان، رضوان. (1396). بررسی کتاب «ماتیلدا» در «کتاب‌خوانی دسته‌جمعی نوجوانان». خبرگزاری برنا: https://www.borna.news
زمانیان، نیلوفر. (مرداد 1398). ماتیلدا [صفحه شخصی توییتر]. ایران.
زکایی، محمدسعید. (1395). درآمدی بر مطالعات کودکی در ایران. تهران: انتشارات آگاه.
شیران، ریحانه. (21 اردیبهشت 1399). کارخانه‌‌ی مجسمه‌سازی ماتیلدا [صفحه شخصی اینستاگرام]. ایران. Retrieved from reyhanehshiran
صباغ‌زاده، مریم. (1376، 1387). [معرفی کتاب ماتیلدا، رولد دال]. گزارمان کانون، 1–2.
صدیق، سارا. (1399). ماتیلدا [معرفی کتاب ماتیلدا، رولد دال]. تقویم شورا.
محبوب، سیامک. (1394). ماتیلدا دخترک کتابخوان. مجله مطالعات خواندن.
Retrieved from http://readingandreaders.com/?p=19
یوسفی، مهدی. (1382). بازنویسی انتقادی از هفت نقد ایرانی. کتاب ماه کودک و نوجوان، سال هفتم، ش 77، ص. 96–106.
یوسفی، مهدی. "تاریخ مفهوم: مخاطب‌شناسی و ادبیات کودک ایران." روشنان، دفتر 14، زمستان. 1391، ص. 108–219.
یوسفی، مهدی. "آیا کودک مخاطبی مناسب برای قصه‌های سلیمانی است؟" پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان، ش 64، زمستان. 1393، ص. 48–65.
چاپ‌شده
ارجاع به مقاله
شماره
نوع مقاله
مجوز
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
