تحلیلی بر رفتارهای منظورشناختی نقش­‌نماهای تفصیلی و تقابلی در گفتمان نقد ترجمه

کاربردی­‌شدگی معنی

نویسندگان

چکیده

این مطالعه با رویکرد فراگفتمان مدار رفتار منظورشناختی نقش‌نماهای تفصیلی و تقابلی گفتمان در متون نقد ترجمه تجزیه و تحلیل کرده است. تحقیقات فراگفتمانی نشان داده‌اند که تفاوت گستردة بین معنای گزاره‌ای و رفتارهای مختلف منظورشناختی نقش‌نماهای گفتمان منجر به پیدایش ابهام در تعاملات انسانی می‌شود. بافت خلاق، پیچیده، و چندلایة ساختار گفتمان منشاء این تنوع رفتار منظورشناختی است. فرایند کاربردی‌شدگی از آثار آن است که در چارچوب آن معنای نقش‌نماها دائماً تغییر می‌کند تا به معانی تعاملی جدید در گفتار دست یابند. تحلیل این نظام، منابع کارامد آموزشی و پژوهشی در حوزة تولید و کشف دانش‌ و مهارت‌های گفتمانی را در اختیار جامعة علمی، آموزشی، اجرایی، و پژوهشی قرار می‌دهد. این مطالعة توصیفی-کیفی با استفاده از دو الگوی تحلیلی فریزر (2006) و برینتن (1996) و بر اساس نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای از نقدهای ترجمة منتشر شده در بازة زمانی سه دهه انجام شده‌است. نتایج نشان ‌داد که تمام نقش‌نماهای تفصیلی و تقابلی در پیکرة این پژوهش تحت تأثیر فرایند کاربردی‌شدگی قرار گرفته‌اند و نقش‌نماهای «و»، «اما»، و «ولی» دارای بیشترین نقش منظورشناختی بودند. همچنین، یک چارچوب تعاملی و منظورشناختی شش-وجهی برای ساختار گفتمان نقد ترجمه کشف گردید. علاوه‌براین، نقش‌نماهای تفصیلی و تقابلی در سه قلمرو گفتمانی اندیشگانی، کنشی، و اطلاعات به ایفای نقش پرداختند. بر این اساس، این عناصر فراگفتمانی همیشه تحت تأثیر تعامل بین متغیرهای بافتی قرار ‌دارند و این تعامل زمینة پیدایش استنباطات جدید، پیچیده، و خلاق را فراهم می‌کند که همان فرایند کاربردی‌شدگی است و دائماً در حال تغییر و نوآوری می‌باشد.

کلمات راهنما:

نقش­‌نماهای گفتمان, نقد ترجمه

بیوگرافی نویسنده

علی محمد محمدی، دانشگاه اراک

استادیار، گروه زبان و ادبيات انگليسي، دانشكده ادبيات و زبان‌های خارجی، دانشگاه اراک، اراک، ايران ؛

مراجع

جعفرپور، ع. (1374). آزمون زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم، مترجم، 60–65.

حسینی، ح. (1379). مشت در نمای درشت. تهران: سروش.

حسینی، ص. (1371) معرفی ترجمه­های برگزیده: ضد خاطرات، مترجم، 7، 22–28.

خزایی­فر، ع. (1373). معرفی ترجمه­های برگزیده: تام جونز، مترجم، 7، 32–49.

خزایی­فر، ع. (1374). ماجراهای شرلوک هلمز، مترجم، 19، 56–60.

خزایی­فر، ع. (1384 الف). چنین گفت زرتشت، مترجم، 41، 39–47.

خزایی­فر، ع. (1384 ب). در هزار تو، مترجم، 40، 34–38.

خزایی­فر، ع. (1384 پ). خاطرات پس از مرگ براس کوباس، مترجم، 4030–34.

خزایی­فر، ع. (1384 ت). بهشت گم شده، مترجم، 40، 24–29.

سالاری، ز. (1396). داستان دو شهر، مترجم، 58، 109–116.

شفیعی کدکنی، م. (1385). موسیقی شعر، تهران: آگاه.

صالحی، ع. (1394). نقد دو ترجمه از فلسفۀ اخلاق، اخلاق علوم تربیتی و روان­شناسی، 1، 38–52.

صیاد کوه، ا و رئیسی، آ. (1396). کارکردهای گسترده واو در گلستان سعدی. فصلنامه هنر زبان، 2(1)، 5–32.

عمران­پور، م, (1384). ساخت‌های همپایه و نقش زیبایی‌شناختی آن در کلیله و دمنه. پژوهش زبان و ادبیات فارسی، 1(5)، 121–146.

فانی، ک. (1387). ترجمه­ای دوران­ساز، مترجم، 48، 51–58.

فرهادی، س. (1394). نگاهی به ترجمۀ جدید کمدی الهی، مترجم 58، 141–156.

فقیه ملک مرزبان، ن. (1387). شور عطف. فصلنامه علمی-پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا, 145–168.

کوثری، ع. (1374). نگاهی به ترجمه عشق سالهای وبا، مترجم، 17، 84–91.

کوثری، ع. (1395). ترجمه­های خان­بختیاری، مترجم، 61، 23–32.

محمدی، ع. (1394). درآمدی بر مدیریت گفتمان، پژوهش­های زبان­شناختی در آموزش زبان، (1) 4، 34–52.

نادری­مقدم، ش، (1390). میان ماندن و رفتن، مترجم، 61، 159–165.

Anderson, G. (2001). Pragmatic markers and sociolinguistic variation, Amsterdam: Johan Benjamins.

Abdolkhani, M. & Alipour, S. (2015). A contrstive study of discourse markers between Iranian and American physics lectures. International Journal of Language Learning and Applied Linguistics, 8(1), 204–218.

Alkohlani, F. (2010). The Functions of Discourse Markers in Arabic Newspaper Articles. Retrieved from: https://www.google.com/search?sxsrf=ALeKk03SWod3ENKf55m-dPCIURvmGK-

Ariel, M. (1998). Discourse markers and form-function correlations. in Jucker and Ziv (eds), Discourse markers: Description and theory. (pp. 223–261) Amsterdam: John Benjamins.

Aysu, S. (2017). The use of discourse markers in the writing of students. Journal of Higher Education and Sciences, 7(1), 132–138.

Brinton, L. J. (1996). Pragmatic markers in English: grammaticalization and discourse functions. New York: Mounto de Gruyter.

Castro, C. M. (2009). The use and functions of discourse markers in EFL classroom, Profile, 11, 57–77.

Crible, L. (2017). Discourse markers and (Dis)fluency, Amsterdam: John Benjamins.

Crible, L. and Degand, L. (2017). Reliability vs granuality in discourse annotation, Corpus Linguistics, 16(2), 1–29.

Crible, L. and Degand, L. (2019). Domains and functions: a two-dimensional account, Discours, 4(5), pp. 15–30.

Degand, L. and J. Evers-vermeul. (2015). Grammaticalization or Pragmaticalization of Discourse Markers, Journal of Historical Pragmatics, 16, PP. 59–85.

Farhady, H. (1388). Research methods, Tehran: PNU Press.

Fisher, K. (2006). Approaches to discourse particles. Amstersam: Elsevier.

Frank-Job, B. (2006). A dynamic-interactional approach to discourse markers. In K. Fischer, Approaches to discourse particles (pp. 359–375). Oxford: Elsevier.

Fraser, B. (2006). Towards a theory of discourse markers. In K. Fischer, Approaches to discourse particles (pp. 240–256). Oxford: Elsevier.

Groute, G. (2002) Representing temporal discourse markers for generation purposes, Retrieved from: https://www.researchgate.net/publication/2416454_Representing_temporal_discourse_marker _Brigitte_Grote.

Hellermann, J., & Vergun, H. (2007). Language which is not taught: The discourse marker use of learners of English. Journal of Pragmatics, 39(2), 157–179.

Hyland, K. (2005). Metadiscourse: Exploring Interaction in Writing. London: Continuum.

Karimi, K. , Maleki, M. & Farnia, B. (2017). Metadiscourse markers in the abstract sections of Persian and English law articles. International Journal of Friegn Language teaching and Research, 7(1), 31–47.

Lewis, D. (2006). Discourse markers in English: a discourse pragmatic view. In K. Fischer, Approaches to discourse particles (pp. 340–356). Oxford: Elsevier.

Martin, J. (2015). Cohesion and Texture, In N. Tanen, T. Hamilton, and D. Schiffrin. (Eds.), The Handbook of discourse analysis (pp. 61–82) Oxford: Blackwell.

Martínez, A. C. (2002).The use of discourse markers in E.F.L. learners' writing, Revista Alicantina de Estudios Ingleses, 15(4), 123–132.

Maschler, Y and Schiffrin, D. (2015). Discourse Markers: Language, Meaning, and Context. In N. Tanen, T. Hamilton, and D. Schiffrin. (Eds.), The Handbook of discourse analysis (pp. 179–221) Oxford: Blackwell.

Matei, M. (2010). Discourse markers as functional elements. Buletine of the Transilvania University of Brasov, 25–42.

Nejadansari, D. &.Mohammadi, A. M. (2014). The frequencies and functions of discourse markers. International Journal of Research, 4(2), 1–18.

Quan, L., & Zheng, L. (2012). A study of self-repair markers in conversation by Chinese learners. Journal of Language Teaching and Research, 5(5), 1216–1223

Redeker, G. (2006). Discourse markers as attentional cues at discourse transitions. In K. Fischer, Approaches to Discourse Particles (pp. 339–357). Amstersam: Elsevier.

Renger, G. (2018). Discourse markers, An Enunciation, France: Mcmilan.

Schiffrin, D. (1987). Discourse markers. Cambridge: Cambridge University Press.

Schiffrin, D. (2006). Discourse marker research: revisiting and. In K. Fischer, Approaches to discourse particles (pp. 315–339). Amstersam: Elsevier.

Schilder, F. (1998). Temporal Discourse Markers and the Flow of Events. Retrieved from: https://www.aclweb.org/anthology/W98-0310

Scholman, M. & Demberg, V. (2017). Examples and specifications that prove, Dialogue and Discourse, 8(2), 56–83.

Seliger, H. & Shohamy, E. (1989). Second Language Research, Oxford: OUP.

Switzer, E. (1990). From Etymology to Pragmatics, London: CUP.

Tanen, N. Hamilton, T. & Schiffrin, D. (Ed.), (2015). The Handbook of Discourse Analysis, Oxford: Blackwell.

Urgelles-Coll, M. (2010). The Syntax and Semantics of Discourse Markers, London: Continuum.

Ying, S. (2007). An analysis of discourse markers used by non-native English learners: Retrieved http://www.kuis.ac.jp/icci/ publications /kiyo/pdfs/19/19_03.p

چاپ‌شده

2020-10-18

ارجاع به مقاله

محمدی ع. م. (2020). تحلیلی بر رفتارهای منظورشناختی نقش­‌نماهای تفصیلی و تقابلی در گفتمان نقد ترجمه: کاربردی­‌شدگی معنی. فصلنامه مطالعات ترجمه ایران, 18(70), 7–24. Retrieved از https://journal.translationstudies.ir/ts/article/view/802

شماره

نوع مقاله

مقاله علمی-پژوهشی