تأملات و تأثیرات تربیت مترجم از منظر جامعهشناسی بوردیو

چکیده

ظهور چرخش جامعهشناختی در مطالعات ترجمه تاکنون کمتر در آموزش ترجمه احساس شده است. یکی از مبانی جامعهشناختیِ تأثیرگذار که در (مطالعات) ترجمه نیز پیشنیۀ طرح و کاربرد دارد، نظریات پیر بوردیو است. از دیدگاه میدان بوردیو که مفهومی است متعلق به نظریۀ قدرت و کردار وی، تربیت مترجم را میتوان میدانی اجتماعی با ویژگیهایی مشابه با سایر میدانهای اجتماعی دانست. مقالۀ حاضر با رویکردی جامعهشناختی به آموزش ترجمه در محیط دانشگاه در پی کاوش و کاربست عناصر موجود در قیاس میدان بوردیو و مفاهیم مرتبط با آن در میدان تربیت مترجم بود. نتایج این پژوهشِ نظری بهطور خاص حاکی از نقش عادتواره، سرمایه و موقعیتیابی در درک کردارهای قابل مشاهده در میدان تربیت مترجم و نیز چگونگی تأثیرگذاری جامعهشناسی بوردیو بر این فضای اجتماعی پویاست. همچنین جامعهپذیری عاملان اجتماعی، که ارتباط تنگانگی با تخصص یافتن دانشگاهی و انواع هویت ایشان دارد، از عادتواره و سرمایه بهره میگیرد که خود دارای ابعاد و انواع هستند. علاوه بر این، تبدیل سرمایه توضیحدهندۀ برخی کردارهای عاملان اصلی، یعنی دانشجویان و مدرسان ترجمه، در میدان تربیت مترجم است.