تأثیر آموزش ترجمه در نحوۀ برگردان «دام»های ترجمه از انگلیسی به فارسی

چکیده

پژوهش حاضر از طریق مقایسۀ کیفیت ترجمۀ مترجمان آموزش‌دیده و مترجمان آموزش‌ندیده به بررسی نقش آموزش ترجمه در نحوۀ برگردان دام‌های ترجمه از انگلیسی به فارسی (ساخت‌های به ظاهر ساده اما گمراه‌کننده) می‌پردازد. شرکت‌کنندگان در این تحقیق دو گروه 15 نفره بودند: گروه 1 شامل 15 مدرس زبان انگلیسی بود که تسلط کافی به زبان انگلیسی داشتند اما آموزش ترجمه ندیده بودند و گروه 2 شامل 15 دانشجوی (کارشناسی و کارشناسی ارشد) مترجمی انگلیسی. آزمونی شامل 15 جملۀ انگلیسی، که جمعاً 20 دام ترجمانی دربرداشت، تدوین و برای ترجمه به شرکت‌کنندگان در تحقیق داده شد. سپس بررسی و نمره‌دهی به ترجمه‌های به‌دست‌آمده بر مبنای روانی و نزدیکی به متن مبدأ صورت گرفت. نتایج حاصل حاکی از تفاوت‌های معناداری بود. میانگین نمره در گروه 2 (مترجمان آموزش‌دیده) بسیار بالاتر از میانگین نمره در گروه 1 (مترجمان آموزش‌ندیده) بود، که نشان از تأثیر آموزش بر کیفیت ترجمه دارد. ضریب همبستگی بین وجود آموزش ترجمه و نمره‌های آزمون ترجمه 86/0 بود، که با توجه به نزدیکی به 1+ از همبستگی معنادار بین آنها حکایت می‌کند. علاوه بر این، بررسی یک به یک نحوۀ ترجمۀ جملات آزمون در این دو گروه روشن ساخت که در تمامی موارد، ترجمه‌آموختگان، در مقایسه با ترجمه‌نیاموختگان، در برخورد با دام‌های نهفته در جملات آزمون عملکرد بهتری داشتند.