تعامل عناصر کلامی و تصویری در داستان‌های مصور ترجمه شده
چکیده
انتقال معنا در ادبیات کودک از طریق تعامل متقابل عناصر متنی و تصویری صورت می‌گیرد. از اینرو، پژوهش حاضر بر آن است تا تغییرات احتمالی رابطۀ متن و تصویر را که بر انتقال معنا اثرگذارند در فرایند ترجمه بررسی نماید. بدین منظور پیکره‌ای متشکل از 24 کتاب مصور انگلیسی و ترجمه‌های آنها به فارسی تهیه شد. سپس بر اساس مدل هفتگانۀ تعامل متن و تصویر مک‌کلود (1994)، ابتدا نوع تعامل متن و تصویر در کتب انگلیسی، سپس در ترجمه‌های فارسی مشخص شد و پس از آن نوع تعامل در متون انگلیسی و فارسی مقایسه گردید. نتایج پژوهش نشان داد که تغییرات اعمال شده در متن و تصویر کتاب‌ها در فرایند ترجمه در 46 درصد موارد منجر به تغییر نوع رابطۀ متن و تصویر شده است. بهعبارتی دیگر، از آنجا که در کتاب‌های کودکان ارتباط تنگاتنگی میان عناصر مختلف وجود دارد و انتقال معنا محصول تعاون و تعامل تمامی این عناصر است، هر تغییر در یکی از عناصر منجر به تغییری کلان‌تر در سطحی دیگر می‌شود و بر درک مخاطب از کتاب اثر می‌گذارد.
کلمات راهنما:
کتاب‌های مصور, تعامل متن و تصویرمراجع
Akbari, M. (2007). Textual features of Persian translational and non-translational children’s literature: A contrastive analysis (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Barthes, R. (1977). Image, music, text (S. Heath, Trans.). New York: Fontana Press.
Blabey, A. (2015). The bad guys: Mission unpluckable. New York: Scolastic Inc.
Celotti, N. (2008). The translator of comics as a semiotic investigator. In F. Zanettin (Ed.), Comics in translation (pp. 33–49). London & New York: Routledge.
Kaindl, K. (2004). Multimodality in the translation of humour in comics. In E. Ventola, C. Charles, & M. Kaltenbacher (Eds.), Perspectives on multimodality (pp. 173–192). Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.
Karimi, S. (2018). Representation of gender in children’s literature translated into Persian: A CDA approach (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Kinney, J. (2009). Diar y of a wimpy kid: The last straw. New York: Amulet Books.
Kinney, J. (2009). Diary of a wimpy kid: Dog days. New York: Amulet Books.
Kinney, J. (2011). Diary of a wimpy kid: Cabin fever. New York: Amulet Books.
Kinney, J. (2012). Diary of a wimpy kid: The third wheel. New York: Amulet Books.
Kinney, J. (2014). Diary of a wimpy kid: The long haul. New York: Amulet Books.
Koepke, M. J. (2007). Core lexical and syntactic patterns in original and translational English literature for children: A corpus-based study (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Lewis, D. (2001). Reading contemporary picturebooks: Picturing text. New York & London: Routledge.
Martinec, R., & Salway, A. (2005). A system for image-text relations in new (and old) media. Visual Communication, 4(3), 337–371.
McCloud, S. (1994). Understanding comics: The invisible art. New York: Harper Perennial.
Nikolajeva, M., & Scott, C. (2001). How picturebooks work. New York: Routledge.
Oittinen, R. (2000). Translating for children (Vol. II). London & NewYork: Garland Publishing.
Pastis, S. (2013). Timmy failure: Mistakes were made. New York: Candlewick.
Patterson, J., & Grabenstein , C. (2012). A middle school story: I funny. New York: Little, Brown and Company.
Peirce, L. (2014). Big nate: In the zone. New York: Harper Collins.
Peirce, L. (2016). Big nate: Lives it up. New York: Harper Collins.
Pichon, L. (2016). Tom gates: Dog zombies rule (for now). New York: Scholastic Inc.
Radmehr, R. (2009). Sentential and textual features of children’s literature translated into Persian: A comparable corpus-based study (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Rota, V. (2008). Aspects of adaptation: The translation of comics formats. In F. Zanettin (Ed.), Comics in translation (pp. 79–98). London & New York: Routledge.
Russell, R. (2016). The misadventures of max crumbley: Locker hero. New York: Simon & Schuster.
Saraceni, M. (2003). The language of comics. London & New York: Routledge.
Taqavi Rad, R. (2011). Explicitation variation in translation of literature for children and for adults (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Yablonsky, M. (2016, November 19). Text and image in translation. Retrieved April 12, 2018, from ResearchGate: https://www.researchgate.net/publication/309696217_Text_and_Image_in_Translation
Zandian, S. (2010). Analysis of the usage of basic vocabulary in Persian translational and non-translational children's literature (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Zanettin, F. (Ed.) (2008). Comics in translation: An overview. Manchester: St Jerome.
بلبی، آ. (۱۳۹٧). اراذل و اوباش: مأموریت خیلی غیرممکن (ر. قوامی، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
پاستیس، ا. (۱۳۹۶). تیمی کارناگاه: خرابکاریهای بیانتها (ز. خرمی، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
پترسون، ج.، و گربنستین، ک. (۱۳۹۶). من جوکم: یک داستان نوجوانانه (ب. ابراهیمی، و ب. خادم شریف، مترجمان). تهران: انتشارات پرتقال.
پیرس، ل. (۱۳۹۵). بیگ نیت دردسرساز تمام عیار: رفیق بامرام (ر. محمودی لالهو، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
پیرس، ل. (۱۳۹۵). بیگ نیت دردسرساز تمام عیار: یکهتازی میکند (ن. امن زاده، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
پیکن، ل. (۱۳۹۶). تام گیتس: قانون سگهای آدمخوار (ب. رجبی، مترجم). تهران: انتشارات هوپا.
رنی راسل، ر. (۱۳۹۶). بدبیاریهای مکس کرامبلی: قهرمانی در کمد (ا. دانشورکیان، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
کینی، ج. (۱۳۹۶). خاطرات یک بچه چلمن: دور سوم (ت. آتشین جان، مترجم). تهران: انتشارات حوض نقره.
کینی، ج. (۱۳۹۶). خاطرات یک بیعرضه: دفترچه نارنجی (م. رحیمی، مترجم). تهران: انتشارات ایرانبان.
کینی، ج. (۱۳۹۶). دفترچه خاطرات یک بی عرضه: چله تابستون (ک. باصری، مترجم). تهران: انتشارات ماهی.
کینی، ج. (۱۳۹۶). دفترچه خاطرات یک بی عرضه: دیگه ذله شدم (ک. باصری، مترجم). تهران: انتشارات ماهی.
کینی، ج. (۱۳۹۶). دفترچه خاطرات یک بی عرضه: سیاه زمستون (ک. باصری، مترجم). تهران: انتشارات ماهی.
Barthes, R. (1977). Image, music, text (S. Heath, Trans.). New York: Fontana Press.
Blabey, A. (2015). The bad guys: Mission unpluckable. New York: Scolastic Inc.
Celotti, N. (2008). The translator of comics as a semiotic investigator. In F. Zanettin (Ed.), Comics in translation (pp. 33–49). London & New York: Routledge.
Kaindl, K. (2004). Multimodality in the translation of humour in comics. In E. Ventola, C. Charles, & M. Kaltenbacher (Eds.), Perspectives on multimodality (pp. 173–192). Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.
Karimi, S. (2018). Representation of gender in children’s literature translated into Persian: A CDA approach (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Kinney, J. (2009). Diar y of a wimpy kid: The last straw. New York: Amulet Books.
Kinney, J. (2009). Diary of a wimpy kid: Dog days. New York: Amulet Books.
Kinney, J. (2011). Diary of a wimpy kid: Cabin fever. New York: Amulet Books.
Kinney, J. (2012). Diary of a wimpy kid: The third wheel. New York: Amulet Books.
Kinney, J. (2014). Diary of a wimpy kid: The long haul. New York: Amulet Books.
Koepke, M. J. (2007). Core lexical and syntactic patterns in original and translational English literature for children: A corpus-based study (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Lewis, D. (2001). Reading contemporary picturebooks: Picturing text. New York & London: Routledge.
Martinec, R., & Salway, A. (2005). A system for image-text relations in new (and old) media. Visual Communication, 4(3), 337–371.
McCloud, S. (1994). Understanding comics: The invisible art. New York: Harper Perennial.
Nikolajeva, M., & Scott, C. (2001). How picturebooks work. New York: Routledge.
Oittinen, R. (2000). Translating for children (Vol. II). London & NewYork: Garland Publishing.
Pastis, S. (2013). Timmy failure: Mistakes were made. New York: Candlewick.
Patterson, J., & Grabenstein , C. (2012). A middle school story: I funny. New York: Little, Brown and Company.
Peirce, L. (2014). Big nate: In the zone. New York: Harper Collins.
Peirce, L. (2016). Big nate: Lives it up. New York: Harper Collins.
Pichon, L. (2016). Tom gates: Dog zombies rule (for now). New York: Scholastic Inc.
Radmehr, R. (2009). Sentential and textual features of children’s literature translated into Persian: A comparable corpus-based study (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Rota, V. (2008). Aspects of adaptation: The translation of comics formats. In F. Zanettin (Ed.), Comics in translation (pp. 79–98). London & New York: Routledge.
Russell, R. (2016). The misadventures of max crumbley: Locker hero. New York: Simon & Schuster.
Saraceni, M. (2003). The language of comics. London & New York: Routledge.
Taqavi Rad, R. (2011). Explicitation variation in translation of literature for children and for adults (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Yablonsky, M. (2016, November 19). Text and image in translation. Retrieved April 12, 2018, from ResearchGate: https://www.researchgate.net/publication/309696217_Text_and_Image_in_Translation
Zandian, S. (2010). Analysis of the usage of basic vocabulary in Persian translational and non-translational children's literature (Unpublished master’s thesis). Allameh Tabataba’i University, Iran.
Zanettin, F. (Ed.) (2008). Comics in translation: An overview. Manchester: St Jerome.
بلبی، آ. (۱۳۹٧). اراذل و اوباش: مأموریت خیلی غیرممکن (ر. قوامی، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
پاستیس، ا. (۱۳۹۶). تیمی کارناگاه: خرابکاریهای بیانتها (ز. خرمی، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
پترسون، ج.، و گربنستین، ک. (۱۳۹۶). من جوکم: یک داستان نوجوانانه (ب. ابراهیمی، و ب. خادم شریف، مترجمان). تهران: انتشارات پرتقال.
پیرس، ل. (۱۳۹۵). بیگ نیت دردسرساز تمام عیار: رفیق بامرام (ر. محمودی لالهو، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
پیرس، ل. (۱۳۹۵). بیگ نیت دردسرساز تمام عیار: یکهتازی میکند (ن. امن زاده، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
پیکن، ل. (۱۳۹۶). تام گیتس: قانون سگهای آدمخوار (ب. رجبی، مترجم). تهران: انتشارات هوپا.
رنی راسل، ر. (۱۳۹۶). بدبیاریهای مکس کرامبلی: قهرمانی در کمد (ا. دانشورکیان، مترجم). تهران: انتشارات پرتقال.
کینی، ج. (۱۳۹۶). خاطرات یک بچه چلمن: دور سوم (ت. آتشین جان، مترجم). تهران: انتشارات حوض نقره.
کینی، ج. (۱۳۹۶). خاطرات یک بیعرضه: دفترچه نارنجی (م. رحیمی، مترجم). تهران: انتشارات ایرانبان.
کینی، ج. (۱۳۹۶). دفترچه خاطرات یک بی عرضه: چله تابستون (ک. باصری، مترجم). تهران: انتشارات ماهی.
کینی، ج. (۱۳۹۶). دفترچه خاطرات یک بی عرضه: دیگه ذله شدم (ک. باصری، مترجم). تهران: انتشارات ماهی.
کینی، ج. (۱۳۹۶). دفترچه خاطرات یک بی عرضه: سیاه زمستون (ک. باصری، مترجم). تهران: انتشارات ماهی.
چاپ‌شده
2019-01-03
ارجاع به مقاله
Parham, F., & Hossein Tabrizi, Z. (2019). تعامل عناصر کلامی و تصویری در داستان‌های مصور ترجمه شده. فصلنامه مطالعات ترجمه ایران, 16(63), 88. Retrieved از https://journal.translationstudies.ir/ts/article/view/636
شماره
نوع مقاله
مقاله علمی-پژوهشی
مجوز
Copyright Licensee: Iranian Journal of Translation Studies. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution–NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license).
